Monsterlijke onderzoeken: Taalexperiment bij weeskinderen


Een onderzoek dat de geschiedenis inging als the monster study, hoort zonder twijfel thuis in de reeks van de gruwelijkste psychologische experimenten.

In 1939 vatte taalpsycholoog Wendell Johnson van de University of Iowa het plan op om een taalexperiment te doen bij weeskinderen. Johnson, een voormalig stotteraar, was ervan overtuigd dat hij een spraakprobleem ontwikkelde nadat een leraar hem als stotteraar bestempelde. Hij wou deze op persoonlijke ervaringen gebaseerde theorie uittesten in de praktijk.

Mary Tudor werd aangesteld om het onderzoek uit te voeren. De selectie van 22 kinderen bestond uit tien stotteraars en twaalf kinderen met een normale taalontwikkeling. Tudor vormde twee experimentele groepen en twee controlegroepen, waarbij telkens ongeveer de helft van de kinderen positieve spraaktherapie en de andere helft bestraffende spraaktherapie kreeg.

De eerste therapie bestond erin de kinderen te prijzen voor hun vlotte spraak. Deze aanpak had geen tot een licht effect op de spraak- en taalontwikkeling van de kinderen. Een tweede groep kinderen werd op elke kleine onvolkomenheid in hun spraak gewezen. Het werd hen op het hart gedrukt dat ze mogelijk beginnende stotteraars waren. Ook werd hen gevraagd enkel te spreken als ze zeker waren dit correct te kunnen doen. Het experiment, dat liep van januari tot mei 1939, draaide uit op een mislukking voor Johnson. Er was geen duidelijk bewijs geleverd dat stotteren aan te leren was.   

Toch had deze aanpak enorme gevolgen voor de betrokken kinderen. Op korte termijn resulteerde het in een lager zelfbeeld van de experimentele groep. De kinderen werden onzeker en namen een meer teruggetrokken houding aan. Enkele kinderen, ook kinderen met een vooraf normaal ontwikkelde spraak, zouden hun hele leven lang de negatieve psychologische gevolgen ondervinden van het experiment. Ze bleven zich uiterst bewust van hun spraak, zonder daarom ooit geboekstaafd te staan als stotteraars.  

Het label the monster study kwam van bezorgde collega’s, die de gruwel inzagen van het opofferen van de toekomst van weeskinderen in de naam van de wetenschap. Het experiment bleef lange tijd geheim om de reputatie van Wendell Johnson niet te schaden. In 2001 excuseerde de University of Iowa zich publiekelijk voor het monsteronderzoek nadat het in de pers verscheen. In 2007 ontvingen drie van de in leven zijnde vroegere weeskinderen een schadevergoeding.

Ongeveer vijf procent van de jonge Vlaamse kinderen stottert. Bij de volwassenen is dit naar schatting één op honderd.

Meld aan of registreer om dit leermiddel volledig te bekijken

Registreren vraagt maar één minuut.
Leraren delen lesmateriaal en -inspiratie met jou
  • gratis lesmateriaal;
  • voor alle leeftijden en vakken;
  • makkelijk doorzoekbaar op lesonderwerp.
Registreer   Veilig en gratis
Je bent al lid?
Leerkracht