Dertien doelen in een dozijn: Een referentiekader voor taalcompetenties

Het referentiekader heeft tot doel taalcompetenties te beschrijven voor alle leraren van alle vakken. Ze zijn gerelateerd aan de verschillende domeinen waarin een leraar functioneert en de taken of rollen die hij daarin opneemt of vervult.

Drie domeinen

De leraar vervult een aantal rollen en taken die zich in drie verschillende domeinen afspelen.

Centraal staat het eerste domein: de leraar in interactie met zijn leerlingen. Hiervoor zijn acht doelstellingen geformuleerd. De leraar treedt daarnaast in interactie met volwassenen in en buiten de school. Voor dit tweede domein werken we vier doelstellingen uit, wat het dozijn mooi vol maakt. Het derde domein is getiteld: ‘de leraar als lerende’. De leraar is voortdurend bezig te reflecteren op zijn beroep en vanuit die reflectie verbeteringen aan te brengen in zijn werk. De taalvaardigheden die daarbij in het geding zijn, willen we apart benoemen vanwege het belang van dit domein in het kader van de persoonlijke professionalisering van de leraar.

Twaalf plus één dus.

Doelstellingen en subdoelen

De dertien doelstellingen zijn alle op een onderling vergelijkbare manier uitgewerkt. De algemeen geformuleerde doelstelling is gespecificeerd in drie subdoelen. Belangrijk is dat die subdoelen niet bedoeld zijn als een stappenplan van fasen die achtereenvolgens uitgevoerd moeten worden. Het is veeleer een weergave van een dynamisch proces. In het taalgedrag van de leraar grijpen de onderscheiden acties voortdurend op elkaar in en zijn ze in de tijd niet altijd te onderscheiden.

Overzicht

• Domein 1: De leraar in interactie met zijn leerlingen
  • Doelstelling 1: Gesprekken voeren met leerlingen
  • Doelstelling 2: Beoordelen en toegankelijk maken van teksten
  • Doelstelling 3: Mondeling opdrachten geven
  • Doelstelling 4: Schriftelijk vragen en opdrachten formuleren
  • Doelstelling 5: Een uiteenzetting geven met schriftelijke ondersteuning
  • Doelstelling 6: Een schriftelijke evaluatie geven
  • Doelstelling 7: Vertellen
  • Doelstelling 8: Voorlezen
• Domein 2: De leraar in interactie met volwassenen in en rond de school
  • Doelstelling 9: Gesprekken voeren
  • Doelstelling 10: Een presentatie houden met schriftelijke ondersteuning
  • Doelstelling 11: Schrijven
  • Doelstelling 12: Lezen
• Domein 3: De leraar als lerende