Dinosaurussen: Een gigantisch thema met veel mogelijkheden

In groep 1/2 A van Octant staan dinosaurussen al het hele jaar
in de belangstelling. De jongens hebben elkaar aangestoken. Ze
brengen boeken over dit onderwerp mee en bij huisbezoeken hebben we
gemerkt dat het echt leeft. We hebben zelfs een paar minuten in een
donkere voorraadkast doorgebracht om een lichtgevende
exemplaar te bewonderen. Bij het plannen maken voor de
thema’s laten de mannen zeer duidelijk horen dat ze heel graag een
dinothema willen. Wij hebben onze twijfels, we willen geen
“vechthoek “ in de klas en zo’n thema kan daar wel eens een
aanleiding voor zijn.
We houden de dino’s dus af, maar het blijft in ons hoofd
rondspoken. Vooral de themahoek………… Zou een dino-thema ook voor de
meisjes genoeg impulsen bieden voor spel en onwikkeling?
We vormen een uniek duo: Marloes, pas geslaagd voor de Pabo, aan
het begin van haar carrière; Ursulien, bijna veertig jaar in het
onderwijs. Samen durven we ieder thema aan. Dus ook een
dinothema.
Al overleggend krijgt de themahoek een heel interessante invulling.
We willen er een opgraving van maken, we vertellen het nog niet aan
de kinderen, eerst moeten we een vorm zien te vinden. In onze
themahoek staat een podium van 2x2 meter, als we dat eens omdraaien
en vullen met zand?
Dinosaurusverhalen
Het is een begin, verder moeten de kinderen het maar bedenken.
Themavoorbereiding
In onze themavoorbereiding staat het volgende:
Betekenissen voor de kinderen
Met dit thema kunnen we twee kanten op:
In de richting van het aanleren van verzamelen van informatie over
dino’s en het verwerken ervan. Uiteraard zullen boeken en andere
informatie in dit thema ook een rol spelen. We gaan zeker een
boek te maken. We maken attributen, om het spel te verrijken.
Onderzoeken en problemen oplossen en uiten en vormgeven horen
hierbij. Bij de verhalen horen communiceren en taal.
In de richting van de geschreven en de gedrukte taal. Veel verhalen
doen een beroep op het voorstellingsvermogen en de creativiteit. We
rekenen op actieve deelname en op veel initiatieven.
Ook het rekenen, vergelijken, meten enz. kan een belangrijke rol
spelen in dit thema, al moeten we er wel vanuit gaan dat het geheel
uiteraard wel berust op voorstellingsvermogen en fantasie van de
kinderen.
We gaan ervan uit dat de kinderen bij dit thema weer naar hartelust
kunnen spelen en ze de werkelijkheid zo goed mogelijk kunnen
benaderen.
Honderd dinosaurussen
Als we in de kring vertellen dat we toch over een dinosaurusthema
nadenken krijgen we enthousiaste bijval. We spreken af wanneer de
kinderen spullen mee mogen nemen voor het nieuwe thema en op
dezelfde dag staan er honderd dino’s op de tafel en ook het
boekenrek is direct helemaal vol. Bij de bibliobus, die iedere
donderdag bij de school staat, kunnen we naar hartelust
grasduinen.
Boeken bekijken in bibliobus
Naast de televisie wordt de stapel video’s en dvd’s elke dag een
beetje hoger. We vragen ons af, hoe de meisjes op het thema zullen
reageren, maar omdat een van onze vorige thema’s een dansthema is
geweest, laten we het toch doorgaan. We zijn het afgelopen
schooljaar begonnen met het inrichten van een informatiehoek bij
ieder thema en we merken dat de kinderen (zowel de jongens als de
meisjes) hiervoor veel belangstelling tonen. De meegebrachte dino’s
worden meteen in het spel opgenomen en tot onze verrassing duiken
een paar meiden direct de leeshoek in om de dinoboeken te
bekijken.
Gips roeren voor het URUbeeld
Passende excursie
In de Hoep in de Castricumse duinen is een tentoonstelling over het
“veenmeisje”. Op een interactieve wijze ken men een kijkje nemen
hoe er vroeger werd geleefd, daarnaast is een speelbos en een bos
waarin we een dinospeurtocht kunnen uitzetten. Dit zal een van de
startactiviteiten van het thema worden.
We maken een themavoorbereiding, zetten plannen uit, maar we houden
steeds in ons achterhoofd dat de kinderen het thema uiteindelijk
moeten gaan neerzetten.
Marloes bouwt in de meivakantie de themahoek om, het podium op zijn
kop, 100 kilo zand en 20 kilo stenen erin. De hoek wordt niet
gebruikt totdat we er samen met de kinderen een invulling aan
hebben gegeven.
In de opgravingenhoek
Ursulien zal een passende impuls geven op de eerste dag, dus
begraaft zij ’s morgens vroeg vier schatkistjes gevuld met
glimmende stenen in de zandbak buiten, die later een rol gaan
spelen bij de dinospeurtocht. Een brief van een archeoloog wordt ’s
morgens in de klas bezorgd.
De kinderen beginnen fanatiek te graven, ze vinden twee
schatkistjes, uiteindelijk zal de hele locatie helpen om de
resterende kistjes te vinden. Helaas zijn de schatkistjes op slot,
later tijdens de speurtocht komen we er achter wat erin zit.
Inrichten van de speelhoeken
We hebben nu heel veel dinosaurussen en informatiemateriaal. In de
kring overleggen we wat we zullen gaan doen met onze hoeken. De
leesschrijfhoek boven halen we leeg, daar moet een informatiehoek
komen. De zandtafel kan onmiddellijk worden ingeschakeld, net als
het winkeltje in de gang. Bij de bouwhoek hebben we een boek met
afbeeldingen van Stonehenge gevonden, dat geeft een goed impuls. En
van de lego en duplo kun je prachtige dinosaurussen maken. De
huishoek is een probleem, hoe moeten we deze integreren binnen het
thema?
“Dat hoeft niet, ”zegt Jochem. “In de tijd van de
dinosaurussen waren er nog geen mensen, dus de huishoek hoeft niet
mee te doen.” Een paar kinderen gaan op onderzoek uit, ze vinden
een boek over vroeger, over mensen in de prehistorie.
We zouden van de huishoek een prehistorische hoek kunnen
maken. De klas krijgt een beetje het aanzien van een bos, we
plakken slingers en hangen ze op als takken en lianen.
Van de gevonden scherven wordt een pot gemaakt
De huishoek in de oertijd
Het wordt een hele klus om de huishoek om te bouwen. Alles moet
eruit, niets past in de oertijd. In de patio van de school staan
zes boomstammen, we slepen ze naar binnen, bekleden ze met oude
lappen en die hangen we ook om de huishoek heen. Een paar kinderen
nemen dinoknuffels mee als huisdieren en oude manden en
andere spullen die echt en oud zijn. Buiten zoeken we naar bladeren
en ander natuurlijk materiaal waarmee we eten kunnen klaarmaken en
in dedinowinkel gaan, kunnen we betalen (ruilen) met kraaltjes en
steentjes.
De oerhuishoek
We maken zelf kleren van lappen en zo kan ook het spel in de
huishoek weer gespeeld worden, maar nu in de oudheid
Dinospeurtocht
In het begin van het thema gaan we op dinospeurtocht naar
Castricum. De expositie in de Hoep voldoet volledig aan onze
verwachtingen, niet alles is even bruikbaar, maar het geeft ons
prachtige impulsen. De dinosafari wordt als heel echt ervaren, aan
het eind krijgen we een gouden dinobot aan een ketting. En in het
speelbos kunnen we eindeloos spelen.
Na de excursie kan het spel in de opgravingenhoek starten. Met
helmen op, vergrootglazen en kwastjes wordt er gespeurd in het zand
en tijdens de evaluatiekring worden de vondsten getoond. Deze
worden genoteerd in het logboek en tentoongesteld in het
informatiecentrum. Elke dag vinden we andere voorwerpen, botten en
stenen. We spreken af dat er in het informatiecentrum kaartjes bij
worden gemaakt, de botten worden gemeten en op maat neergelegd.
Botten opmeten in het informatiecentrum
Themamap en verteltafel
Onderdeel van onze thema’s is een themamap, hierin verzamelen we
alle info die we via artikelen, de computer enzovoorts kunnen
vinden. In de grote en kleine kring neemt deze map een belangrijke
plaats in, de kinderen “lezen” de informatie, stellen er vragen
over, typen informatie op de computer (bijvoorbeeld namen van
dinosaurussen) Omdat er heel veel informatieboeken over
dino’s zijn en bijna geen prentenboeken hebben we het boek
“Draak en angsthaas” voor de verteltafel gekozen. Een dino fungeert
als draak en die rol speelt hij prima!
Zo langzamerhand is onze klas volledig in het dinothema opgenomen.
De kinderen komen steeds meer te weten, zijn allemaal heel
betrokken bezig en geven ze steeds weer impulsen om hun spel- en
onderzoeksactiviteiten uit te breiden.
Een vulkaan in de bouwhoek
Emiel speelt in de bouwhoek met Jelle en Luuk, ze hebben het plan
opgevat om een vulkaan te maken.
Emiel pakt een informatieboek: “Wacht even, ik zoek wel even
op hoe een vulkaan eruit ziet. Kijk, hier staat een vulkaan, zie
je, zo moeten we hem bouwen.”
Samen gaan ze aan de slag, ze maken een berg van de stenen, niet
zomaar, heel zorgvuldig en vragen aan Marloes hoe ze de lava
eroverheen moeten maken. Marloes neemt ze mee naar het magazijn.
Daar vinden ze een rode doek die over de vulkaan wordt gedrapeerd.
Het is een prachtig werkstuk geworden, waar omheen allerlei dino’s
leven. Halverwege het thema en we zijn nog lang niet uitgespeeld,
steeds komen er nieuwe impulsen van de kinderen en van ons.
Op ons tuinfeest, aan het eind van het jaar, spelen de dino’s
een belangrijke rol.
Een dinoprentenboek
Poseren voor het URUbeeld
Het voorleesboek “Pinkeltje en de vurige ogen” sluit aan bij ons
thema. We besluiten met de klas het beeld van Uru te maken van
gips, een prachtige activiteit. Eerst gieten we een klomp gips in
een emmer, vervolgens gaat Jasmijn poseren als het beeld. We maken
een schets van haar en daarna wordt Uru in vele buitenspeeltijden
uit het gips gehakt.
We bespuiten het met goudverf en gaven het twee vurige ogen die we
in de opgravingenhoek vinden.
Beeldhouwen
En omdat er niet zoveel prentenboeken over dino’s zijn, zullen we
daar zelf voor zorgen. We maken er twee, voor in de leeshoek. We
dupliceren er één om mee te geven aan onze oudste kinderen
die naar groep 3 gaan, als herinnering aan dit grandioze thema.
Ursulien van Berge-Bakkum
Meld aan of registreer om dit leermiddel volledig te bekijken
- gratis lesmateriaal;
- voor alle leeftijden en vakken;
- makkelijk doorzoekbaar op lesonderwerp.