Trackball: Alternatief voor de muis in kader van leerzorg

Een trackball, ook rollerbal genoemd, is een belangrijk alternatief voor de muis. Het werkt meestal even vlot als een gewone muis. Toch is het vaak zowel motorisch als cognitief makkelijker om met een trackball te werken.
Een trackball is eigenlijk een omgekeerde muis. Het verschil met een muis is dat een trackball zelf stil staat. Door de kogel van de trackball te draaien wordt de cursor op het scherm verplaatst. Dit heeft meerdere voordelen:

• Het bewegen en klikken zijn twee aparte acties. Eerst kan men de muiscursor naar de juiste plaats sturen met de bal. Daarna kan men de bal loslaten en klikken met de knoppen. Zolang men de bal niet aanraakt, beweegt de muiscursor niet.
• Doordat bewegen en klikken twee aparte acties zijn, is het ook cognitief duidelijker.
• Ook het risico op ongewenst klikken tijdens het bewegen is bij een trackball kleiner. Er is namelijk een duidelijke afstand tussen de bal en de knoppen. Bij een aangepaste trackball staat er vaak een rooster over de knoppen om ongewenst klikken nog verder te voorkomen.
• De gebruiker kan zijn hand laten rusten op de tafel of het toestel terwijl hij de bal met één of meerdere vingers beweegt.
• Een lagere snelheid van de muiscursor (= instelbaar bij elke muis) zorgt er voor dat je minder coördinatie nodig hebt om de muiscursor op een klein knopje te krijgen. Het nadeel hiervan is dat je veel meer met de muis moet bewegen om van de ene kant van het scherm naar de andere te bewegen. Hierdoor bots je tegen het toetsenbord, de tafelrand, ... Je moet de muis dan optillen om verder te kunnen bewegen. Dit levert zowel motorisch als mentaal extra moeilijkheden op. Met een trackball stellen deze problemen zich veel minder omdat de trackball zelf blijft stilstaan en je rolt met een bal.
• Doordat het toestel blijft stilstaan, heeft de gebruiker een veel minder groot bereik nodig. Dit is vooral handig voor mensen met een beperkte bewegingsvrijheid.
• Aangepaste trackballs hebben bovendien enkele extra knoppen, bijvoorbeeld om te slepen en te dubbelklikken. Ook de cursorsnelheid kan soms op het toestel zelf worden aangepast.

In de bundel (in bijlage) maken we een onderscheid tussen:

Eenvoudige en algemeen verkrijgbare trackballs

Deze trackballs hebben meestal geen aangepaste functies (dubbelklikken, slepen) al is dat tegenwoordig toch vaak in te stellen. De kostprijs is laag tot matig en ze zijn meestal in de gewone computerwinkel verkrijgbaar.

Aangepaste trackballs

Dit zijn trackballs die speciaal zijn ontworpen voor mensen met beperkingen. Ze hebben dan meestal ook extra knoppen om makkelijker te kunnen slepen of dubbelklikken. Meestal kan je zelfs aparte (eenfunctie)schakelaars aansluiten op te klikken. Ook de snelheid van de muiscursor is vaak op het toestel instelbaar. Deze trackballs zijn enkel te verkrijgen in de gespecialiseerde handel en zijn dus vaak een stuk duurder.

Lees meer over trackballs in de pdf in bijlage.

Dit is een overzicht van trackballs waarvan wij bij MODEM vinden dat ze goed zijn. Ze kunnen personen die niet met een gewone muis kunnen werken dikwijls de mogelijkheid geven om de computer te bedienen via muissturing. Over elke van deze toestellen zouden we nog veel meer kunnen vertellen. Een keuze maken tussen deze toestellen, enkel op basis van informatie op papier, is moeilijk. Meestal is uitproberen noodzakelijk.

Wanneer u meer informatie wenst over één van deze trackballs, neem dan gerust contact op met MODEM. We helpen u graag bij de zoektocht naar het meest geschikte hulpmiddel voor u of voor de persoon die u begeleidt.
De meeste toestellen kunnen worden uitgeprobeerd in de demonstratieruimte van MODEM. Een consultatie kost € 25.

Deze bijdrage vind je ook terug op de CD-ROM bij het boek "ICT zonder beperkingen" en werd met toestemming op KlasCement en leerzorgsite geplaatst.
Het boek is te downloaden als pdf op de website van het departement onderwijs. Daar kan je de publicatie, inclusief de cd-rom ook gratis bestellen.

Meer informatie over de auteur van het artikel:
MODEM, communicatie- en computercentrum
Doornstraat 331
2610 Wirlijk
tel (03) 820 63 50
modem@vzwkinsbergen.be
www.modemadvies.be