Lezen met Melkweg+

Op het lescongres NT2 dat in november 2012 plaats vond in Amsterdam maakte ik kennis met Melkweg+. Ik had voor de workshop gekozen waar dit materiaal voorgesteld werd. Dat bleek een goede keuze want het project won die dag de Lestrofee.

De stichting Melkweg+ heeft tot dusver zestien boekjes gemaakt over gezondheid en wonen. Er zullen in de toekomst nog diverse thema’s volgen. De boekjes zijn “Nederlands”, maar er wordt gewerkt aan een Vlaamse versie. Er is ook een boekje specifiek voor jongeren in de maak.

Het uitgangspunt van Melkweg+ is dat ze willen voorzien in degelijk oefenmateriaal voor functioneel en voor technisch lezen. Om vlot te leren lezen is het immers van belang dat studenten veel kunnen lezen, dat ze leeskilometers maken. 

Elk boekje bevat vier functionele semi-authentieke teksten:

• Een thematekst
• Een tekst die gaat over kennis van de samenleving
• Een kennis van de wereld tekst
• Een verhaal of een gedicht

Per tekst zijn enkele taken voorzien. Tempolezen en begrijpend lezen komen aan bod. Er wordt ook aan leerstrategieën gewerkt: voorspellend lezen en globaal lezen.

Elk boekje bevat woordenschatoefeningen en een woordenlijst. Per tekst komen vijftien tot achttien nieuwe woorden voor. Deze komen meestal uit het COETINHO woordenboek NT2, dat de 2500 woorden bevat die in niveau 1.1 en niveau 1.2 van het Europees referentiekader aan bod komen.

Ik ben OKAN leerkracht en zie wel mogelijkheden om de Melkweg+ boekjes in te zetten in de klas.
Ik zie een aantal voordelen die pleiten voor het gebruik van het materiaal in OKAN:

• Het gaat hier om gratis materiaal: de boekjes en de handleiding voor de leraar kunnen gedownload worden via www.melkwegplus.nl  (Het staat gebruikers vrij eventueel een bijdrage te storten wanneer ze materiaal gebruiken – dit om het project verder te helpen dragen - maar dat is geen verplichting.) 
• De teksten zijn functioneel zinvol. Ze zijn tegelijk ook eenvoudig en hebben een mooie, rustige en goed gestructureerde lay-out.
• Ik zie ze bruikbaar bij leerlingen die al wat langer in de klas zijn en al wat Nederlands lezen en begrijpen, maar die nog verder moeten oefenen (de middenfase van OKAN).
• Een tekst kan ongeveer in een lesuur behandeld worden, vier tot zes lesuren per boekje dus.
• Het geheel is didactisch goed opgebouwd en is kant-en-klaar te gebruiken.

Uiteraard zijn er ook enkele knelpunten:

• De meeste boekjes zijn gemaakt vanuit de Nederlandse situatie, waar een aantal maatschappelijke gegevens anders liggen dan in Vlaanderen (bijvoorbeeld: huurwetgeving, ziekteverzekering,…).  Enkele teksten zijn dus niet bruikbaar en kunnen weggelaten worden. De boekjes die ook in Vlaamse versie uitgewerkt worden zijn wel in hun geheel bruikbaar.
• Het materiaal is voor volwassenen gemaakt. Nu vind ik dat persoonlijk niet zo’n bezwaar: in de klas zie ik dat heel wat OKAN leerlingen in het dagdagelijks leven ook heel wat “grote mensen dingen” moeten doen zoals mee op zoek gaan naar een huurhuis, tolken voor de ouders bij contacten met diensten,...  Bovendien zijn er ook 17-jarigen in de klas, waarvoor het volwassen leven al heel dicht bij komt.

Zelf probeerde ik onlangs het boekje diabetes uit in de klas. Eerst keken we naar het KARREWIET PLUS filmpje over kinderen met diabetes. Daarna werkten we in zes lesuren rond de vier teksten van het Melkwegboekje diabetes. Door de combinatie te maken met het Karrewiet thema over kinderen met deze ziekte werd het mogelijke bezwaar “het is materiaal voor volwassenen” opgevangen. 
De lessen zijn zeer vlot verlopen. De leerlingen vonden het thema interessant en werkten goed en aandachtig. Op het einde van elke taak is een evaluatie met de klas voorzien: vond je het moeilijk of gemakkelijk, was het saai of interessant, heb je iets bijgeleerd?  Van mijn leerlingen kreeg dit Melkweg+boekje een positieve evaluatie. Het lijkt me een goede opstap naar wat in het vervolgonderwijs in de lessen biologie, voeding, gezondheidsleer,… van de leerlingen verwacht zal worden.

Ik zou zeggen: ga zelf eens kijken op de site of er iets voor jouw klas bijzit. Eventueel kan je ook één of enkele van de teksten selecteren, en moet je niet heel het boekje gebruiken.  Het volgende boekje dat ik wil uitproberen is de Vlaamse versie van buren. Dit lijkt me goed aan te sluiten bij burenkuren (een interessant pakket luisteroefeningen op niveau 1.1, ook gratis te vinden op het net via CTENO).