Ketchup: Niet-Newtoniaanse vloeistof

Het vreemde gedrag van ketchup

We weten allemaal dat water een vloeistof is en bovendien stroomt. Dit stromen komt op gang door schuifspanning, spanning of weerstand die de stof vervormt zonder dat het volume ervan wijzigt.

Water en ook olie verplaatsen zich lineair: je knijpt op een fles met water of olie erin en afhankelijk van je knijpkracht zal de vloeistof zich ook zodanig verplaatsen.

Water gedraagt zich in se als een Newtoniaanse vloeistof, waarbij de viscositeit (stroperigheid) afhangt van de spanning in de stof. Zodra zulke schuifspanning echter invloed uitoefent op de viscositeit van de vloeistof spreken we van een niet-Newtoniaanse vloeistof, bijvoorbeeld ketchup maar ook mayonaise, bloed of tandpasta. Deze vloeistoffen verplaatsen zich niet lineair, waardoor de invloed van de knijpkracht moeilijk voorspelbaar wordt. En ketchup gedraagt zich wel heel vreemd. 

Dit vreemde gedrag van ketchup inspireert STEM-studenten tot creatieve en innovatieve realisaties.