Effectief schrijfonderwijs in een notendop
Wat zijn kenmerken van sterk schrijfonderwijs? Hieronder vind je enkele principes die aansluiten bij wetenschappelijk onderzoek naar effectieve taaldidactiek. Je kan ze gebruiken als instrument om lesmateriaal aan te toetsen, te selecteren of te ontwikkelen. Scroll naar beneden voor een selectie van goede praktijkvoorbeelden.
Functionaliteit: schrijf in een betekenisvolle context
Laat leerlingen regelmatig schrijven, en vertrek daarbij vanuit motiverende en authentieke schrijfactiviteiten. Combineer lees- en schrijfactiviteiten om leerlingen meer schrijfkansen te bieden.
Zet in op technische vaardigheden
Besteed voor beginnende schrijvers ook expliciete aandacht aan de technische vaardigheden die mee de basis vormen van schrijven: schrijven met de hand, spellen en zinnen bouwen.
Strategie-instructie: schenk aandacht aan het schrijfproces
Begeleid leerlingen in hun schrijfproces door schrijfstrategieën aan te reiken en te modelleren hoe je zelf het schrijfproces aanpakt. Bouw je ondersteuning af op maat van de leerling.
Geef tussentijdse feedback
Ondersteun de schrijfvaardigheid van leerlingen door hen regelmatig feedback te geven, zowel op tussentijdse versies als de finale versie, en zowel op het schrijfproces als het schrijfproduct. Geef concrete en gedoseerde feedback die gelinkt is aan de succescriteria van de schrijfopdracht.
Raadpleeg hier het volledige referentiekader

-
Taaltrekkers: Referentiekader schrijven (NT2/OKAN)
Dit didactisch referentiekader bundelt inzichten uit wetenschappelijk onderzoek naar effectieve schrijfvaardigheidsdidactiek. Het werd ontwikkeld door het Vlaams Talenplatform in samenwerking met onderzoekers en leerkrachten.
Artikel -
Elfje schrijven: Typisch Nederlands
Lesplan voor de docent: een elfje schrijven met als thema Typisch Nederlands.
Uitgewerkt volgens het VUT-model en het ABCD-model van Neuner.Downloadbaar lesmateriaal (14)Leerkracht -
Rubrics of one: Evaluatiefiches schrijfvaardigheid
Evaluatiefiches in de vorm van rubrics of one gebaseerd op het ERK (niveau A1 tot C1) voor schrijfopdrachten in een vreemde taal of Nederlands als tweede taal.
Downloadbaar lesmateriaal (41)Leerkracht -
Effectief schrijfonderwijs: Schrijven is omhoog durven kijken
Hoe maak je van schrijfopdrachten een succes voor élke leerling? In de OKAN-klas van Marit zetten jongeren hun eerste schuchtere stapjes in het Nederlands. En toch durft ze de lat hoog leggen. Ontdek hoe haar aanpak ook jouw volgende …
Artikel -
Creatief schrijven in de NT2-les
In dit boekje vind je een kleine twintig artikelen, met daarin naast een beetje theorie, ook heel veel didactische werkvormen en tips, waar je meteen je voordeel mee kunt doen in de les. De artikelen zijn geschreven door gerenommeerde experts in …
Downloadbaar lesmateriaal (7) -
Creatief schrijven: Werkbundel zintuiglijk schrijven
De leerlingen schrijven intensief begeleid een creatieve tekst aan de hand van hun zintuigen. De opdracht verloopt volgens de OVUR-strategie en bestaat uit verschillende onderdelen:
- de leerlingen leren de woordenschat van de zintuigen …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Wie is Sinterklaas?: Bundel met oefeningen
De leerlingen lezen een tekst over Sinterklaas. Ze spreken over tradities en duiken ook voorzichtig in het zwartepietendebat. Ten slotte geven ze hun mening in een korte schrijfopdracht.
Downloadbaar lesmateriaal (6)Leerkracht -
Democratie op school: Schrijfopdracht rond de leerlingenraad
In deze schrijfopdracht werken de leerlingen zelf een idee uit dat ze willen voorleggen aan de directeur van de school. Voorbeelden zijn huiswerk afschaffen, de school later laten starten, meer uitstapjes met de klas ...
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Vier minuten door Ted Van Lieshout: Werkbundel
De leerlingen lezen samen het gedicht Vier minuten van Ted Van Lieshout. Ze gaan dieper in op de inhoud, de woordenschat en grammatica (een bevel geven). De leerlingen verwerken het gedicht daarna in een stripverhaal.
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Eén enkele seconde door Rébecca Dautremer: Lezen van een prentenboek
De leerlingen lezen de proloog en vijf korte verhalen uit Eén enkele seconde door Rébecca Dautremer. Ze gebruiken strategieën om nieuwe woordenschat te verwerken en gaan dieper in op de inhoud. Na het lezen maken ze zelf hun eigen …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Zwart op wit: Technisch lezen en schrijven voor (anderstalige) volwassenen
Op deze website kan je de meest recente versie van de cursus Zwart op Wit downloaden.
Al het cursusmateriaal staat nu verzameld op één website en kan daar gedownload worden. De meest recente versie van de cursus is hier terug te vinden.
Website (12)Leerkracht -
Een verslag over een uitstap: Schrijfopdracht
De leerlingen schrijven een verslag over een klasuitstap.
Eerst voeren ze een aantal voorbereidende opdrachten uit:
- ze lezen een verslag en beantwoorden daar vragen over;
- ze leren het verschil tussen een feit en een mening;
- ze vullen een mindmap in …
Downloadbaar lesmateriaal (3)Leerkracht