Wees juist geïnformeerd over fake news
Iedereen praat tegenwoordig over fake news of nepnieuws. Alternatieve nieuwssites, platformen als Google en Facebook, politieke partijen én zelfs kritische media die ernaar linken halen er voordeel uit.
Wat is desinformatie?
Het opzettelijk verspreiden van misleidende informatie om te voorkomen dat een doelgroep juiste conclusies kan trekken en zich correcte meningen kan vormen. Desinformatie wordt gemaakt door mensen die doelbewust het publiek willen bedriegen, zodat het iets anders gaat geloven. Het komt regelmatig voor dat een gedeelte van de waarheid wordt vermengd met leugens en valse conclusies.
Tijdens de Koude Oorlog bijvoorbeeld was desinformatie een erkende militaire en politieke strategie.
Wat is fake news?
Dat zijn berichten, vermomd als nieuwsberichten, die mensen desinformeren. Ze worden verspreid via websites, sociale media en traditionele media met als doel winst te maken of de publieke opinie te beïnvloeden. We gebruiken het begrip nu vaak als verzamelnaam. Er zijn echter nuances tussen propaganda, slechte journalistiek, reclame en satire.
Wil je hierover meer lezen? Op de website van het Reuters Institute of the Study of Journalism kan je een onderzoek lezen. Het onderzoeksrapport van First Draft News spreekt dan weer over informatievervuiling als verzamelnaam.
Wat is het verschil met misinformatie?
Bij misinformatie is de informatie die je krijgt ook foutief, maar werd het niet gemaakt met de bedoeling om iemand te schaden.
Hoe pakken we het aan?
Voor een oplossing moeten we in verschillende richtingen kijken. Velen leggen de verantwoordelijkheid bij Google of Facebook. Anderen vinden dat journalisten en factcheckers hun rol goed moeten vervullen. Daarnaast moeten burgers kritisch leren omgaan met online informatie. Je kan desinformatie dus bestrijden in de productie en de verspreidingskanalen of bij de ontvangers.
Maak jij jouw leerlingen informatievaardig? Leer jij hen omgaan met fake news? Op deze themapagina ligt de focus vooral op het aanleren van informatievaardigheden aan je leerlingen.
-
Fake news: Een nep nieuwsbericht maken met ChatGPT
Opdracht in duo's waarbij de leerlingen zelf een nep nieuwsbericht maken.
De opdracht bestaat uit verschillende onderdelen:
- zelf een nep nieuwsbericht bedenken en uitwerken met behulp van ChatGPT;
- het gegenereerde nieuwsbericht verder aanvullen met …
Downloadbaar lesmateriaal (4)NieuwLeerkracht -
Virtueel avontuur van Cyber Helden
Test in één uur de mediawijze vaardigheden van je leerlingen.
Zijn je leerlingen echte cyberhelden? Schrijf je klas in voor het interactief, virtueel avontuur van de Cyber Helden, en leer je leerlingen kritisch en bewust omgaan met …
Nascholing of activiteitNieuw -
Wijs met media omgaan
Op deze website zijn acht uitgewerkte lessen over mediawijsheid terug te vinden:
- hoe maak je een hit;
- wat komt er kijken bij een musical;
- hacken, AI en toch veilig online;
- nepnieuws;
- foto's delen;
- sociale media;
- hoe maak je een werkstuk;
- mag je kunst …
WebsiteLeerkracht, Ander -
Challenge Opiniemakers: Laten jouw leerlingen graag hun stem horen?
Waar liggen leerlingen wakker van? Waar moeten beleidsmakers volgens hen op inzetten? Schrijf daarover een krachtige speech en wie weet mag jouw klas naar het Vlaams Parlement!
Jouw leerlingen worden uitgedaagd om hun mening helder te verwoorden en …
Aankondiging -
Challenge Feitencheckers: Schuilt er een factchecker in je klas?
Onderscheiden jouw leerlingen echt van nep? Dubbelchecken ze elk bericht? Kwam chatGPT hieraan te pas? Herkennen ze AI-gegenereerde beelden? Zijn jouw leerlingen niet bang voor een uitdaging?
Doe mee met de Feitencheckers Challenge en train de …
Aankondiging -
Challenge Nieuwsmakers: Maak online nieuws voor de regiopagina van HLN
Komt jouw stad of gemeente te weinig in het nieuws? Dan is dit dé kans om hier verandering in te brengen. Wat gebeurt er allemaal in jouw omgeving? Zijn er unieke tradities in jouw dorp? Is er iemand met een speciaal beroep of hobby? Wat …
Aankondiging -
Correlatie of causaliteit: Oefeningen
Oefeningen op correlatie of causaliteit met theoretische voorbeelden en voorbeelden van fake news of misleidende nieuwsberichten.
Bron: Misleidende grafieken en tabellen: Leerpad door Regien Geerts
Interactieve oefeningLeerkracht -
Misleidende grafieken: Oefeningen
Oefeningen op misleidende grafieken met theoretische oefeningen en oefeningen op fake news of misleidende nieuwsberichten.
Bron: Misleidende grafieken en tabellen: Leerpad door Regien Geerts
Interactieve oefeningLeerkracht -
Voorpagina van een krant: Presentatiesjabloon
Op Slides Mania zijn mooie gratis sjablonen te vinden. Deze Google Slideshow bevat vijf verschillende voorpagina's van kranten. Leuk om je eigen krantenvoorpagina mee te ontwerpen. Ideaal voor het bespreken van nieuws en nepnieuws te, om …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht, ICT-coördinator -
Veilig online: Tips voor ouders
In deze informatieve brochure geven we ouders tips om kinderen te ondersteunen in hun ‘online leven’.
We bekijken hoe we een ‘veilig digitaal klimaat’ kunnen creëren voor onze kinderen. Dit kan voor sommigen ingewikkeld …Downloadbaar lesmateriaalICT-coördinator -
Make it clear
Website met lesmateriaal om de mediawijsheid, digitaal burgerschap en het kritisch denken bij jongeren van 11 tot 17 jaar te verhogen. Daarbij legt men de focus op het aanleren van vaardigheden om informatie te verifiëren en om …
WebsiteLeerkracht, Ander -
(DIS)Like?: Begeleid spel over online polarisatie, haatspraak en desinformatie
(DIS)Like? wil een antwoord bieden op situaties die onze jongeren meemaken op het online web met betrekking tot online toxische polarisatie, haatspraak en desinformatie. Onze jongeren weten vaak niet waar ze naartoe moeten of wanneer er over …
Nascholing of activiteit