Zo maak je zelfsturend leren mogelijk
Zelfregulerend, zeg maar zelfsturend, leren (of zoals je wil: 'leren leren') is een hot topic. Thuis, in je leraarskamer en zelfs in de media duikt de werkwijze waarbij leerlingen zelf instaan voor het plannen en schikken van de te verwerken leerstof op. Katrien Cuyvers en Hilde Van Keer, twee experts in het gebied van deze leermethode, hebben KlasCement rijker gemaakt door hun kennis én concrete tips te delen.
Wat is zelfsturend leren en hoe begin ik eraan?
'Nee, zelfsturend leren is niet leerlingen zomaar 'hun plan laten trekken'. Het is een actief proces dat jij als leraar beïnvloedt voor, tijdens en na het leren', zegt Katrien Cuyvers (docent aan de academische lerarenopleiding van Universiteit Antwerpen) in haar gedeelde artikel. Zelfsturende leerlingen geven zelf vorm aan hun leerproces: een competentie die ze hun leven lang meedragen.
In het artikel dat Katrien Cuyvers op KlasCement plaatste lees je o.a.:
- wat zelfsturend leren is;
- wat je rol als leraar is;
- waarom zelfsturend leren belangrijk is voor afstandsonderwijs.
Toolbox en uitlegvideo's als hulpmiddel
Om het zelfregulerend leren van leerlingen te bevorderen, wijst literatuur op het belang van zowel directe als indirecte instructie. De ontwikkelde toolbox van UGent kan een hulpmiddel zijn om het zelfregulerend leren in kaart te brengen.
Dankzij o.a. vragenlijsten krijg je concrete handvaten om een zicht te krijgen hoe ver jouw leerlingen al staan met het zelf plannen en schikken van de leerstof. Concrete informatie krijg je dankzij de videoreeks van Hilde Van Keer. Zij is professor aan Universiteit Gent en coördinator van de onderzoeksgroep 'Taal, leren, innoveren'.
Naar de toolbox en videoreeks van Hilde
Meer materiaal en inspiratie rond zelfsturend leren
Naast het artikel en de toolbox vind je op deze pagina extra artikels en informatie rond zelfsturend leren, maar ook materiaal om zelfsturend leren te organiseren. Van eenvoudige weekplanningen om leerlingen te begeleiden om hun leren te plannen en vorm te geven tot een zelfevaluatiefiche voor contractwerk.

-
Zelfsturend leren: Dit wil je weten als leraar
Zelfsturend leren is niet hetzelfde als de leerling zijn plan laten trekken. Er is een actieve rol voor de leraar voor, tijdens en na het leren. In dit artikel lees je:
- wat zelfsturend leren is;
- hoe je er van jong tot oud aan werkt;
- wat je rol als …
Artikel (77)Leerkracht -
Zelfregulerend leren: Zo pakt Hilde dat aan
Juf Hilde Dhondt heeft het over de werking en voordelen van zelfregulerend leren in je klas. Voor Juf Hilde staat zelfsturend leren voor plannen, zelfstandigheid, vooruitkijken...
Wil jij ook je leerlingen begeleiden tot actieve leerders? Bezoek dan …
Video (11) -
Kaartjes voor zelfevaluatie van leerlingen
Door zelfevaluatie geeft je leerling aan hoe goed hij naar zijn gevoel de leerstof beheerst. Is hij beginner, doorgroeier, gevorderde of expert? Zit hij met vragen of twijfels? Zo zie je wat je leerling nodig heeft om nog beter te worden.
Downloadbaar lesmateriaal (11) -
Stappenplan: Zelfstandig leren
Kinderen leren zelfstandig leren met een stappenplan dat structuur biedt. Print deze figuurtjes en hang ze boven de studietafel. Bouw ze ook in alledaagse situaties in en maak van je kind een echte probleemoplosser.
Downloadbaar lesmateriaal (23) -
Zelfregulerend leren: Toolbox
Deze toolbox met o.a. vragenlijsten reikt concrete handvaten aan om het zelfregulerend leren van leerlingen in kaart te brengen. Dit is een eerste stap om het zelfregulerend leren vervolgens te kunnen monitoren en te bevorderen. Daarnaast vind je …
Downloadbaar lesmateriaal (140) -
Zelfregulerend leren: Motivatie
Zelfregulerend leren wordt in de literatuur gedefinieerd aan de hand van drie componenten: cognitie, metacognitie en motivatie.
In deze video gaat Professor Van Keer dieper in op de component motivatie. Ze legt ook uit hoe je de motivatie van …
Video (4) -
Zelfregulerend leren: Metacognitie
Zelfregulerend leren wordt in de literatuur gedefinieerd aan de hand van drie componenten: cognitie, metacognitie en motivatie.
In deze video gaat Professor Van Keer dieper in op de component metacognitie. Metacognitie gaat over de manier waarop …
Video (5) -
Zelfregulerend leren: Cognitie
Zelfregulerend leren is het vermogen om je eigen leergedrag te reguleren. Het gaat over het proces waarbij leerlingen beschikken over cognitieve, metacognitieve en motivationele vaardigheden om leertaken tot een goed einde te brengen.
In deze …
Video -
Zelfregulerend leren: Indirecte instructie
Om het zelfregulerend leren van leerlingen te bevorderen, wijst literatuur op het belang van zowel directe als indirecte instructie.
In dit filmpje gaat Professor Van Keer dieper in op indirect instructie. Hoe stimuleer je actief en zelfregulerend …
Video -
Zelfregulerend leren, kan je dat (aan)leren?
In deze uitgebreide video kom je meer te weten wat zelfregulerend leren is, hoe je het in kaart kan brengen en hoe je het kan bevorderen.
Zelfregulerend leren is het vermogen om je eigen leergedrag te reguleren. Het gaat over het actief proces …
Video (4) -
Zelfregulerend leren: Directe instructie
Om het zelfregulerend leren van leerlingen te bevorderen, wijst literatuur op het belang van zowel directe als indirecte instructie.
Professor Van Keer gaat in deze video dieper in op de betekenis en het belang van directe instructie.
Ze legt ook …
Video (3) -
Smartphoneverbod op school: Niets doen was geen optie
Vanaf 1 september 2025 verstrengt het beleid rond smartphones en andere ‘slimme’ apparaten, in het lager én secundair onderwijs. In dit artikel gaat expert Lieven De Marez (UGent) dieper in op de voordelen van het …
ArtikelNieuwOrganisatie, firma, vzw