Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Het versterken van de Pedagogical Content Knowledge in PAV: PCK-module voor student-leraren en leraren
Project Algemene Vakken (PAV) is een complex vak om te onderwijzen. Het is een geïntegreerd vak dat inhouden uit volgende uiteenlopende disciplines combineert:
- Nederlands,
- wiskunde,
- natuurwetenschappen m.i.v. STEM, …
Downloadbaar lesmateriaalNieuw -
Kinderrechten: Vlaggenlijn
Deze vlaggenlijn is ontworpen om kinderen op een speelse manier bewust te maken van hun rechten. Het is een kleurrijk hulpmiddel dat je in de klas of in andere kindvriendelijke omgevingen kan gebruiken.
Gebruik deze vlaggenlijn als gespreksstarter, in …
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
ySKILLS: Toolkit
De toolkit is verdeeld in vijf modules die elk verschillende aspecten van digitale competenties behandelen:
- Wat zijn digitale vaardigheden?
- Wat weten we uit onderzoek over digitale vaardigheden?
- Hoe meten we digitale vaardigheden?
- Survey resultaten …
Downloadbaar lesmateriaal -
Spreekkaartjes met foto's
Aan de hand van deze foto's gaan anderstaligen aan het spreken. Wat zien ze op de foto?Wat kunnen ze erover vertellen? Hebben zij dat al meegemaakt?
Downloadbaar lesmateriaal (5)Leerkracht -
Leven in water: Bronnenmateriaal
Bronnenmateriaal om in de klas rond SDG14 Leven in het water te werken.
In het document vind je een verzameling info en lesmateriaal.
Werk je ook rond SDG14? Hebben jullie nog interessant materiaal voor ons?
Deel je lesmateriaal
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Omgaan met diversiteit: Toolbox
De toolbox is bruikbaar voor onderwijs aan cultuurdiverse klassen en lessen rond democratisch burgerschap.
Downloadbaar lesmateriaal (8)Leerkracht -
Digitale datageletterdheid: Online cursus
Een volledige cursus rond digitale datageletterdheid voor leraars. Deze cursus is gebaseerd op de doelstellingen DigiCompEdu en DigiComp 2.1 van de EU, met digitale competenties nodig voor de burger van morgen.
De cursus bezorgt leraars …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht, Pedagogisch begeleider -
Europese Unie: Kaart
Kaart van de Europese Unie, Nederlands (of in een andere Europese taal), in A4-formaat.
Per land vind je deze info: vlag, hoofdstad, oppervlakte, bevolking, munt.
Je kan deze kaart downloaden of bestellen.
Downloadbaar lesmateriaal -
Sleutelcompetentie Burgerschap Taxonomie Bloom: Grondplan
Met de modernisering van het secundair onderwijs in Vlaanderen werden nieuwe eindtermen vastgelegd. In tegenstelling tot vroeger zijn de eindtermen niet langer onderverdeeld in vakken, maar gebaseerd op zestien sleutelcompetenties.
Om de …
Downloadbaar lesmateriaalAnder -
Burgerschapscompetenties met inbegrip van competenties inzake samenleven: Leerlijn
Met de modernisering van het secundair onderwijs in Vlaanderen werden nieuwe eindtermen vastgelegd. In tegenstelling tot vroeger zijn de eindtermen niet langer onderverdeeld in vakken maar gebaseerd op zestien sleutelcompetenties. Om de …
Downloadbaar lesmateriaalAnder -
Aangereikte doelen: Kruistabel
Het oorspronkelijke puntenboek werd omgezet naar een kruistabel. Zo kan je een goed overzicht bewaren van de aangereikte doelen per evaluatie.
Daarnaast werd een tabblad toegevoegd waarin je per evaluatie kan aanduiden aan welk onderdeel van de …
Downloadbaar lesmateriaal (7)Leerkracht -
Puntenboekje in Excel: Overzicht rond ruimtelijk en historisch bewustzijn en burgerschapscompetenties
Dit leermiddel is een verrijking van Puntenboekje in Excel.
In dit leermiddel is de toevoeger het echter op een andere manier gaan gebruiken en maakte ze enkele aanpassingen, aangezien het in het originele document niet mogelijk was om …
Downloadbaar lesmateriaal (3)Leerkracht