De gevolgen van de wereldwijde klimaatverandering worden steeds zichtbaarder en verwoestender. Elke minieme toename van de gemiddelde temperatuur speelt een rol. Het beperken van de gemiddelde mondiale opwarming tot maximaal 1.5°C is dan ook van fundamenteel belang. Overschrijden we die grens, dan leidt dat onvermijdelijk tot een gevaarlijke, instabiele situatie.
MOS, Kruit, 11.11.11 en vele andere educatieve partners vinden het thema klimaatverandering heel belangrijk. Het is een onderwerp dat ook en vooral de toekomstige generatie aangaat. Jongeren laten steeds meer van zich horen, zoals op klimaatbetogingen, en willen meer weten over het thema.
In deze map geven we graag een overzicht van een uitgebreid educatief aanbod. Zo kan je rond het thema aan de slag in de klas of op school.
Kopieer leermiddelen uit deze map naar:
In deze webinar schetst Tris Segers, een medewerkster van Mechelse burgerbeweging Klimaan, hoe je zorgzaam kan omgaan met onze commons: grond, water, energie, mobiliteit, lucht enz. Ze illustreert dit aan de hand van enkele lokale projecten …
Krijg inzicht in klimaatverandering en het broeikaseffect met onze educatieve video.
We verkennen de complexe relatie tussen menselijke activiteiten en klimaatverandering, en belichten hoe het broeikaseffect bijdraagt aan wereldwijde klimaatpatronen. …
Een infofilmpje over klimaatslimme landbouw. Duurzame landbouw, met energie- en waterslimme maatregelen. Deze bio landbouwer doet ook aan korte ketenverkoop in het Pajottenland.
In het kader van Wereldwaterdag@school op 22 maart 2024 ontwikkelde Goodplanet en Join For Water het educatieve project: 'Wip een tegel en laat het doordringen'
Ga met je klas aan de slag met het wateronderzoek. Onderzoek de speelplaats door een …
De VRT EDUbox is digitaal en kant-en-klaar lesmateriaal rond één maatschappelijk thema, op maat van leerlingen. Het bestaat uit tekst, video, digitale tools, interactieve opdrachten, discussiemomenten ...
Deze EDUbox behandelt het …
De VRT EDUbox is digitaal en kant-en-klaar lesmateriaal rond één maatschappelijk thema. De EDUbox bevat tekst, video, digitale tools, interactieve oefeningen en discussiemomenten.
De EDUbox bestaat in verschillende vormen. De …
De VRT EDUbox is digitaal en kant-en-klaar lesmateriaal over één maatschappelijk thema. De EDUbox bevat tekst, video's, digitale tools, interactieve opdrachten en discussiemomenten.
Deze digitale oefening helpt je meer te weten te komen over het klimaat in België. Tijdens het maken van de meerkeuzevragen ga je meer leren over:
Welke factoren hebben een invloed op de opwarming van ons klimaat?
Twee of meer teams nemen het tegen elkaar op bij het uitvoeren van opdrachten.
Al discussiërend, krijgen jouw leerlingen inzicht in de factoren die een invloed kunnen hebben …
01-04-2024 tot31-10-2024, 02-04-2025 tot31-10-2025, 01-04-2026 tot31-10-2026, 01-04-2027 tot31-10-2027, 01-04-2028 tot31-10-2028
Wil je met jouw klas op avontuur en ontdekken hoe jullie Antwerpen klimaatvriendelijker kunnen maken? Ga dan mee op KlimaatMissie!
Tijdens deze workshop duiken leerlingen in de interactieve expo Antwerpen voor Klimaat en leren ze hoe ze zelf kunnen …
01-01-2024 tot 01-01-2025
Zijn er energievreters op jouw school? Laat je leerlingen op speurtocht gaan om het sluipverbruik, de verlichting of de verwarming in het klaslokaal te onderzoeken. Met de meetinstrumenten van de rugzak lichten je leerlingen het energieverbruik …
Deze digitale oefening helpt je meer te weten te komen over energie uit de ondergrond. Tijdens het maken van de meerkeuzevragen en invuloefeningen ga je meer leren over:
De ruimteorganisatie NASA engageert zich om een inclusieve open wetenschapsgemeenschap op te bouwen. Open-sourcewetenschap is een verbintenis tot het open delen van software, gegevens en kennis (zoals algoritmen, artikelen, documenten, aanvullende …
Maak kennis met inspirerende methodieken die tonen hoe je de eigen (school)omgeving kan meenemen in het klimaatverhaal. Deze directe link met de eigen streek maakt klimaatverandering voor jongeren tastbaarder. Hierbij worden de competenties van …
27-03-2024, 22-05-2024
De klimaatcrisis, waarvan de gevolgen nu wereldwijd voelbaar zijn, kan verlammend werken. In deze les ontdek je hoe de Ecuadorianen het heft in eigen handen namen en naar de stembus trokken: ze stemden tegen oliewinning in het Yasuní park. …
Via dit gratis online spelplatform maken je leerlingen kennis met logistieke processen en beroepen vanuit de klas. Als planner zijn ze aan zet om verschillende transporten in goede banen te leiden met aandacht voor timing, budget en …
De VN-Canon is een introductie op het werk van de Verenigde Naties. De VN zijn te kijk gezet achter 65 vensters, verdeeld over de organisatie zelf en zijn werkvelden:
Ben jij bezig met klimaatverandering in jouw lessen? Ervaar je soms weerstand bij jouw leerlingen, bijvoorbeeld in de vorm van klimaatangst of klimaatmoeheid? Zijn jouw leerlingen nu al klimaatbewuste jongeren die inzien hoe belangrijk het is om …
Inhoud
De dertienjarige Bo woont in een rustige buurt, heeft een liefhebbende familie, veel vrienden en doet het goed op school - een vrij perfect tienerleven. Net als jongeren over de hele wereld is Bo nieuwsgierig, stelt ze alles in vraag en is ze …
De overgang naar een klimaatneutrale EU zal aanzienlijke sociale, economische en werkgelegenheidseffecten hebben. Voor een sociaal rechtvaardige transformatie zijn mensen nodig die over de kennis, vaardigheden en attitudes beschikken om …
30-06-2024 tot 05-07-2024
Deze infographic toont de eigenlijke inefficiëntie van onze auto. Het merendeel van de tijd staat hij immers stil.
In deze collectie vind je audio en video voor een les over vegetarisme. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om je les …
Wat kunnen we verwachten van kleine modulaire reactoren (SMR's)? In de media wordt steeds vaker gesteld dat kleine modulaire reactoren (SMR’s) duurzaam, goedkoop en veilig zijn en een mogelijke investering in kerncentrales in de …
Een streepje humor kan al eens helpen om lastige onderwerpen bespreekbaar te maken. MOS nodigde daarom cartoonisten Davo en Floris uit om zich uit te leven op heel wat duurzaamheidsthema's.
Als neutrale wetenschappelijke instelling en ledenorganisatie neemt Pixii vanuit de passiefbouwprincipes koolstofneutraliteit als uitgangspunt voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving.
Wanneer en hoe treft klimaateducatie zijn doel en welke ingrediënten zijn daarvoor nodig? Hoe pak je klimaatlessen of -projecten (anders) aan? Haal er alles uit met de inspiratietool KLIMAX van Duurzaam Educatiepunt (Departement Omgeving).
Wanneer heeft klimaateducatie impact? Welke didactische aanpak is nodig? Welke wetenschappelijke inzichten bestaan er al? Arteveldehogeschool en Duurzaam Educatiepunt (Departement Omgeving) zochten het samen uit.
Deze publicatie bundelt …
OVUR-opdracht bij de film Food Forest (Louis De Jaeger). De leerlingen zoeken eerst meer informatie op over de documentairemaker. Vervolgens bekijken ze de film. Ten slotte reflecteren ze over wat ze zagen.
OVUR-opdracht bij de film 2040: join the regeneration. De leerlingen zoeken eerst meer informatie op over de film en de oplossingen die aangereikt worden. Vervolgens bekijken ze de film. Ten slotte reflecteren ze over wat ze zagen.
Met deze drie educatieve brochures willen we leerkrachten van diverse onderwijsniveaus en leerlingen uit het secundair onderwijs de nodige informatie omtrent warmtepompen, zonnepanelen en windenergie beknopt en in begrijpbare taal aanreiken. Het is …
In deze collectie vind je audio en video voor een les over de kernuitstap. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om je …
In dit leermiddel zullen de leerlingen een multimediamodule gebruiken om te leren over zeestromingen, de snelwegen van de oceanen. Ze leren hoe belangrijk de zeestromingen zijn om het plaatselijke klimaat te begrijpen.
Met behulp van een praktische …
Deze reeks activiteiten omvat praktische experimenten en de interpretatie van satellietbeelden voor een beter begrip van algemene effecten van de opwarming van de aarde.
In activiteit 1 maken de leerlingen een model om het broeikaseffect te …
De Europese consumptie van textiel heeft de vierde grootste impact op milieu en klimaatverandering, na voeding, huisvesting en mobiliteit. Textielconsumptie zit bovendien in de top drie van factoren die het meeste druk leggen op water- en …
In het nieuws gaat het steeds vaker over temperatuurrecords, smeltende ijskappen en gletsjers, droogte, overstromingen … Weten leerlingen welke rol klimaatverandering hierin speelt? Hoe ziet de toekomst van onze planeet er volgens …
Artikel waarin er inzichten en argumenten gegeven worden voor een transitie in de toekomst.
Deze zijn gebaseerd op het boek Omarm de chaos door Jan Rotmans en Mischa Verhejden.
Reeks van Kahoots! bij het thema, Houtkap in het Amazonewoud van Zone 4. Volgende onderwerpen komen aan bod:
Wist je dat de mode-industrie verantwoordelijk is voor 10% van de broeikasgassen die worden uitgestoten door de mens?
Hoe komt het nu dat deze industrie zo nefast is voor het klimaat en het milieu? En waarom is er zoveel water nodig om …
De leerlingen voeren een project uit en leren bij over verdroging en de impact op grondwaterafhankelijke vegetatie. De fysische principes van grondwaterstroming komen aan bod. Het pakket omvat ook oefeningen in de online GIS-portalen Geopunt en …
Dit project is mogelijk gemaakt door ESA. Het daagt leerlingen uit om het verschil te maken bij het begrijpen en beschermen van het klimaat op aarde. Leerlingen doorlopen drie fases.
Als we willen dat onze kinderen nog in een propere en gezonde omgeving leven, dan is nu het moment om daar iets aan te doen. Het gaat namelijk niet goed met de aarde. De planeet warmt op.
Op deze interactieve website vind je theorie, filmpjes, …
Biodiversiteit onder druk staat helemaal in het teken van biodiversiteit, klimaat en hoe deze twee factoren elkaar beïnvloeden. De leerlingen trekken onze natuurtuin in om de plaatselijke biodiversiteit van dichterbij te bekijken. …
20-03-2023 tot 31-05-2025
Sffrds! is de titel van een boekje over klimaatverandering. Het is ook de basis voor onze lessen over klimaatverandering en aanverwante onderwerpen, van het onderscheiden van nepnieuws tot de circulaire economie.
Deze publicatie legt in eenvoudige …
Onze Blauwe Knikker is een gratis verdiepende gids en een leidraad voor leerkrachten en docenten. In de inhoud komt het verband aan bod tussen het menselijk handelen enerzijds en anderzijds de kritieke problemen klimaatverandering, het verlies aan …
Wat we kunnen doen voor het klimaat gaat zoveel verder dan een dikke trui aantrekken en de verwarming lager zetten. Stijgende energieprijzen, lange periodes van droogte, overstromingen … tonen ons dat we het anders moeten aanpakken. Steeds …
17-02-2025 tot 23-02-2025
De klimaatverandering ... hoe zit dat nu precies in elkaar?
MOS biedt leerkrachten die inzetten op klimaateducatie een houvast in de vorm van een klimaatmindmap en een bijhorende tekst. De klimaatmindmap geeft in één samenvattend …
Klimaatopschool is een verhelderende website die kinderen en jongeren helpt om de uitdagingen van de klimaatverandering te begrijpen en actie te ondernemen! De belangrijkste informatie over de klimaatverandering overzichtelijk …
Deze flashcards horen bij hoofdstuk één van thema twee: Het systeem aarde uit evenwicht.
Je kan met deze oefening volgende begrippen oefenen:
Je kan maar vier keer de (gedeeltelijke) oefenset doorlopen in de gratis Quizletversie. …
ClimateScience is een op wetenschap gebaseerde organisatie en een beweging voor mensen die willen leren hoe ze betere klimaatmaatregelen kunnen nemen.
In het nieuws gaat het steeds vaker over temperatuurrecords, smeltende ijskappen en gletsjers, droogte, overstromingen ...
Weten leerlingen welke rol klimaatverandering hierin speelt? Hoe ziet de toekomst van onze planeet er volgens …
CurieuzeNeuzen kreeg eerder al heel wat aandacht. Buisjes voor stikstofdioxidemeting werden in 2018 over heel Vlaanderen opgehangen en de resultaten van luchtkwaliteit werden gretig gedeeld.
In 2021 kwam Universiteit Antwerpen met een nieuw …
Hoe helpt jullie actie het klimaat? Doe de test! Naar aanleiding van #Iktrekhetmijaan ontwikkelde MOS twee zelftesten, één voor basisonderwijs en één voor secundair onderwijs. Met de zelftesten reflecteren de leerlingen …
Dit lespakket gaat over oplossingen voor de klimaatproblematiek. Het bespreekt de uitdagingen, moeilijkheden en extra voordelen die de oplossingen met zich meebrengen.
Er wordt onderscheid gemaakt tussen klimaatoplossingen door afname van de …
Dat bladknoppen van bomen in de lente uitlopen, is een jaarlijks weerkerend natuurlijk hoogtepunt. Wetenschappers zijn er nog niet helemaal uit waarom bladknoppen het ene jaar vroeger uitlopen dan het andere. Er zijn verschillende sturende …
In deze lesmap vind je verschillende ideeën om in de klas aan de slag te gaan rond de film Animal.
Bella en Vipulan zijn allebei 16 jaar oud en behoren tot een generatie die ervan overtuigd is dat hun toekomst wordt bedreigd. Door …
Tsjechische brochure waarin uitgelegd wordt hoe en waarom onderwijs over de klimaatverandering belangrijk is.
Zakboekje met cartoons i.v.m. het klimaat en landbouw.
Je kan ze gebruiken als introductie, discussiemateriaal of bron.
In het filmpje van VRT NWS worden het vliegtuig, de Flixbus en de trein als transportmiddelen voor een vakantie met elkaar vergeleken. Dit kan ook aanleiding geven tot een debat rond het klimaat en thema duurzaamheid.
Wil je met je school werken rond het thema energie? Dat is altijd een goed idee, want duurzaam energieverbruik komt zowel de energiefactuur als het klimaat ten goede.
Kan je hierbij wel wat hulp gebruiken? Contacteer je provinciale MOS-begeleider.
Deze mini-encyclopedie van het klimaat geeft een korte maar rake toelichting bij de vele trefwoorden die te maken hebben met de klimaatverandering. Tegelijk biedt dit boekje een rake visie op de klimaat- en onderliggende crisissen. Het vermeldt …
Tijdens de drie uur durende interactieve workshop The Climate Fresk leer je of je leerlingen de essentie kennen van de klimaatuitdaging en leren jullie tot klimaatactie overgaan.
Video die terugblikt op fouten die gemaakt werden in het verleden. Daarnaast word de vraag gesteld of we over vijftig jaar dan excuses moeten maken voor de opwarming van de aarde.
Werken, ontspannen, verplaatsen, winkelen, wonen ... alles wat we doen, doen we wel ergens. En op sommige plaatsen laten we best de natuur haar gang gaan. Dit alles moet kunnen op de 13 625 km² die Vlaanderen groot is.
Hoe benutten we deze …
Moeten we ons zorgen maken over lage grondwaterstanden?
Bij de simulatie van PhET Colorado worden een aantal vragen gesteld over het versterkt en het natuurlijk broeikaseffect.
De website Curieuzeneuzen in de tuin bevat lespakketten die focussen op verschillende aspecten van het bodemecosysteem en klimaatverandering met extra aandacht voor droogte, hittegolven en de weerbaarheid van onze bodem. We voorzien spelvormen, …
Het verhaal over de zondvloed en de ark van Noach is wereldwijd heel bekend. Het is duizenden jaren oud. Heeft Noach ons iets te vertellen over onze huidige tijd van klimaatopwarming?
Lesidee om het boek Adem 1 in de klas te bespreken.
Over het boek
2165. Na een serie zware natuurrampen is het gewone leven op aarde verwoest. Sommige overlevenden houden zich staande in bewaakte vestigingen. Anderen zwerven rond, alleen of in …
Heel wat scholen willen hun expertise met jou delen en tonen hoe zij duurzaamheidsthema’s aanpakken. De MOS-reporters sprokkelden inspirerende ideeën.
We hebben voor jou al heel wat voorbeelden van scholen die succesvol werken rond thema's …
Kamp C is een informatiecentrum rond duurzaam bouwen van de Provincie Antwerpen.
Van een infocentrum voor particuliere (ver)bouwers is het uitgegroeid tot een kenniscentrum en educatieve site die ook ten dienste staat van onderwijs en …
Dit spel wil leerlingen bewust maken van de impact die ons voedingsmodel heeft op het milieu, het sociaaleconomische klimaat en de gezondheid. De gevolgen van onze consumptiekeuzen worden visueel uitgedrukt, ze worden symbolisch voorgesteld met …
Website met meerdere linken tussen wiskunde en wetenschappen en/of economie, uitgewerkt in werkbundels.
Onderwerpen die onder meer aan bod komen:
Een memory over het klimaat. Er zijn kaartjes met oorzaken en er zijn kaartjes met oplossingen.
Dit discussiespel is gebaseerd op het kaartspel Hoger-lager. De leerlingen krijgen een afbeelding te zien van een voorwerp, een voedingsmiddel of een transportmiddel met een bepaalde klimaatimpact. Ze gaan met elkaar in discussie en geven …
Ook in Vlaanderen voelen we al de effecten van de klimaatverandering en dat zal enkel toenemen: drogere zomers, nattere winters, meer hittegolven en een stijgend zeeniveau. De vraag is niet meer of we ons moeten aanpassen aan het …
EcoCEO is een educatief spel dat leerlingen wegwijs maakt in de circulaire economie.
Het doel van het ecoCEO-spel is om studenten te informeren over de uitdagingen die zich voordoen op vlak van beschikbaarheid en eindigheid van grondstoffen, en over …
Claire (Sien Eggers) vindt heel wat uit om de lucht in de klas van haar zoon gezond te houden. Wie helpt haar mee? Ga aan de slag met air@school en verbeter de luchtkwaliteit in de klas(sen) in het secundaire onderwijs. Ontdek zo dat gezonde lucht …
Het weer is grillig, de bodem beweegt en het klimaat verandert. Voor onze veiligheid en welvaart moeten we weten welke risico’s en kansen dit oplevert. En hoe we ons het beste kunnen voorbereiden. Die kennis heeft het KNMI in huis als het …
Presentatie over de verschilpunten en karakteristieken van weer en klimaat.
Jongeren en klimaat! Een groep enthousiaste jongeren, die zichzelf de Climate Youth Reporters (CYR) noemen, trok de straat op. Ze bevroegen mensen rond het thema klimaat. Specifiek gaan ze in op drie verschillende deelthema's: wonen, voeding en …
Voor deze laatste aflevering gingen de Climate Youth Reporters op bezoek bij KRAS Leuven, op de moment dat de jongeren in debat gingen met lokale experts. Ze bereidden hun mening voor omtrent lokale klimaatsthema's en vormen dit om tot een sterk …
Zwijgen is geen optie voert oprechte gesprekken met bewonderenswaardige mensen over de belangrijkste vragen van deze tijd. De makers gaan op zoek naar mensen die begrijpen wat de grote problemen zijn, maar zich daar niet door …
MOS stelt gratis energiekoffers ter beschikking. Daarin vind je een handleiding en tal van instrumenten om samen met de leerlingen een energieonderzoek op school te voeren. Denk aan energiemeters, infraroodthermometers en CO2-meters …
MOS-actiefiche die vanuit een invalshoek op het energiegebruik in de school leerlingen leert om onderzoeksvragen te formuleren en energiemetingen uit te voeren.
In dit artikel worden tips en ideeën gegeven om in je eigen klas een wedstrijd te organiseren i.v.M. alternatieve energie.
De Climate Youth Reporters (CYR) trekken de straat op en bevragen jongeren rond het thema Mobiliteit. Hoe staan zij tegenover het openbaar vervoer? Tegenover reizen zonder het vliegtuig te nemen? Tegenover het mobiliteitsprobleem in Vlaanderen?
Climate Youth Reporters Lore, Rune, Lisa en Hrachia gaan in gesprek met de minister van mobiliteit, Lydia Peeters. Wat is haar mening over het openbaar vervoer? Hoe kijkt zij naar reizen zonder het vliegtuig? En wat in hoeverre gaat ze wel/niet …
Climate Youth Reporter Lore ondernam zelf actie rond het klimaat. Ze richtte de informatieve instagrampagina climate_conscious_ op. Lisa ging met haar in gesprek rond haar drijfveren, studies en instragrampagina.
Marc ter Horst schreef Palmen op de Noordpool en gebruikte hiervoor heel wat bronnen over klimaatverandering. Veel van die bronnen kan je gebruiken in een les of project over klimaatverandering. Bijvoorbeeld als lesopener op het digibord, als …
Wie zijn de Climate Youth Reporters? Wat doen ze? En waar nemen ze je de komende weken in mee? Een groep enthousiaste jongeren trok de straat op om andere jongeren te bevragen rond het thema klimaat. Specifiek gaan ze in op drie verschillende …
Géopolis is een fotojournalistiek en educatief centrum dat in 2017 werd opgericht. Je vind er ook enkel online tentoonstellingen:
Reis rond de wereld met vrouwelijke fotojournalisten
De tijden zijn aan het veranderen. De #metoo beweging …
Inspiratie over het duurzaam omgaan met onze leefomgeving.
Projecten:
Lesmateriaal over onder meer:
Joris Meys is statisticus, data-analist en bioloog. Hij was een tiener toen hij het eerste IPCC-klimaatrapport las. De voorspellingen daarin zijn ongeveer allemaal uitgekomen. Nu, bijna dertig jaar later, ligt er een nieuw rapport - een niet mis …
Met dit lespakket wil MoMu jongeren aanmoedigen om hun aankopen rond kledij zorgvuldig te overwegen. Ze gaan ervan uit dat velen van hen al een gewetensvolle benadering hebben van kleding of op zoek zijn naar creatieve manieren om het nog beter te …
Klimaatschimmel is de titel van een boekje over klimaatverandering. Het is ook de basis voor niet alledaagse lessen over klimaatverandering en aanverwante onderwerpen, van het onderscheiden van nepnieuws tot de circulaire economie.
De nadruk ligt op …
Bij een bio-economie bekijkt men onder andere hoe je het gebruik van fossiele grondstoffen kan verminderen.
Via de module leer je op een toegankelijke manier wat het broeikaseffect is, wat fossiele brandstoffen zijn, wat hernieuwbare energie is.
Wij houden er ook niet van om gevolgd te worden. Daarom gaan we zorgvuldig om met jouw privacy.
Noodzakelijke cookies: voor de correcte en veilige werking van de website.
Functionele cookies: voor een betere ervaring (b.v. automatisch aanmelden). aanbevolen
Mediacookies: voor het insluiten van video en andere media. aanbevolen
Statistische cookies: voor anonieme analyses ter verbetering van de ervaring.
We plaatsen cookies om de ervaring te verbeteren en onze website te monitoren.
Voorkeur bewaren