Welbevinden op school onder de aandacht met mindfulness
We leven in een snelle en drukke maatschappij waarbij je al eens durft te vergeten om te rusten en te ontstressen. 'Scholen zijn de uitgelezen plaats om geestelijk welbevinden bespreekbaar te maken', zegt klinisch psycholoog en gedragstherapeut Filip Raes in Klasse.
Het is dan ook geen grote verrassing dat steeds meer leraren 'mindfulnessoefeningen' in hun lesgeven verwerken. Met de oefeningen hopen ze dat leerlingen meer rust voelen en zelfvertrouwen krijgen, maar ook zelf meer ontspannen voor de klas staan.
'Daag leerlingen uit om van de stilte te proeven'
'Mindfulness helpt me om te gaan met mijn eigen onrust. Je legt de focus eerst op jezelf om dan met bewuste aandacht bij de leerling te kunnen zijn. Rust ervaren van binnen, is van cruciaal belang om de oefeningen te doen met je leerlingen', laat Mia Jansen, lerares secundair in het Atlas College in Genk en voorzitster van de Commissie Onderwijs bij vzw Moment ons weten.
Mia merkt dat haar leerlingen openstaan voor het thema en graag vragen stellen. 'Er is niets mis om mindfulness in een lessenreeks aan te bieden. Toch geloof ik sterk in de kracht van korte 'mindfulle momentjes' in de les. Je gebruikt een aandachtsoefening beter op het moment dat je leerlingen het nodig hebben. Voor een toets, bij veel tumult, om te concentreren bij het begin van de les ... Simpele oefeningen helpen je daar bij. Laat ze bijvoorbeeld de ogen even sluiten of focus op de juiste zithouding.'
'Je moet durven en proberen. Ooit moest ik tijdens de studie toezicht houden en daagde de leerlingen uit. 'Willen jullie van de stilte proeven?', vroeg ik. Ze waren enthousiast en we maakten er een fijn lesuur van. Een leerling met gedragsproblemen stapte achteraf naar me toe en vertelde me dat zulke rustsessies was wat ze nodig had.'
Professor Filip Raes, gaat zelfs verder: 'We hebben onderzoek gedaan bij leerlingen in het secundair onderwijs. De leerlingen die mindfulness volgden, vertoonden effectief minder angsten, stress en depressie – ook op langere termijn.'
Lees via deze link het volledige onderzoek.
Mindfulness, wat is dat?
Mindfulness is een combinatie van oosters boeddhisme en technieken uit de westerse psychotherapie. 'Het is aandachtig zijn voor wat er in het hier en nu gebeurt op een aanvaardende en niet-veroordelende manier. Concreet: stilstaan bij wat er in je en rond je gebeurt zonder dat je er van alles begint bij te denken', zegt Raes.
Mia Jansen: 'Ik heb een coaching gevolgd over welbevinden bij jongeren. Toen ik in mijn klas communicatievaardigheden mocht geven, ben ik vol goede moed naar mijn directie gestapt met de vraag om aan de slag te gaan met mindfulness. Mijn directeur steunde me meteen. Ik startte met een reeks van tien lesjes.'
'Leerlingen houden nu zelfs hun middagpauze vrij om samen oefeningen te doen. Reacties als 'zalig om 's avonds zo rustig in slaap te vallen', of 'het helpt om me beter te concentreren', doen me goed.
Hulpmiddel voor iedereen?
'Soms werkt het niet, ook niet bij jongeren op scholen. Dus we mogen zeker niet te hard van stapel lopen. Je kan niet verwachten dat het altijd en bij iedereen helpt. Misschien werkt het soms ook voor een stuk omdat jongeren in groep samen praten over problemen. Weten dat je niet de enige bent die piekert, kan al helpen', zegt onderzoeker Raes.
Lees bij de collega's van Klasse nog meer over het onderwerp. Of zet dit thema in de kijker in de periode van Rode Neuzen Dag. Dat project steunt lokale schoolprojecten die jongeren mentaal en fysiek sterker maken.
-
Zentangle: Lesidee rond patronen
Zentangle is een tekentechniek waarbij je werkt aan je concentratie, persoonlijk welzijn en creativiteit. Het is een andere tekentechniek dan doodlen. Zentangles lijken vaak ingewikkeld maar zijn eigenlijk eenvoudig te tekenen door bepaalde vormen …
Downloadbaar lesmateriaal (42)Leerkracht -
Mijn hoofd vol gedachten
Mijn hoofd vol gedachten is een werkboekje voor leerlingen die vaak piekeren, kampen met faalangst en die het moeilijk hebben om over hun gedachten te praten. Leerlingen krijgen tips over wat ze kunnen doen bij kleine en grote zorgen.
Downloadbaar lesmateriaal (60)Leerkracht -
Zentangle: Lesidee rond de insecten van Pol Cosmo
Zentangle is een tekentechniek waarbij je werkt aan je concentratie, persoonlijk welzijn en creativiteit. Het is een andere tekentechniek dan doodlen. Zentangles lijken vaak ingewikkeld maar zijn eigenlijk eenvoudig te tekenen door bepaalde vormen …
Downloadbaar lesmateriaal (16)Leerkracht -
Take off: Lessenpakket
Take off is een lessenpakket over geestelijke gezondheid. Met antwoorden op vragen waar jongeren écht mee zitten. Take off helpt geestelijke gezondheid bespreekbaar maken in de klas.
Er bestaan twee versies: eentje voor 12 tot 15-jarigen en …
Downloadbaar lesmateriaal (18) -
Pssst! Het grote weetjes en niet weetjesboek over psychische ... euh ... je weet wel: Lespakket
Dit pakket werd ontwikkeld bij het boek Pssst! Het grote weetjes en niet weetjesboek over psychische ... euh ... je weet wel.
In het lespakket komen volgende onderwerpen aan bod:
- Wat betekent psyche?
- Vertel je altijd eerlijk hoe je je voelt? …
Downloadbaar lesmateriaal (16)Leerkracht -
Geluksdriehoek: Lespakket
Uit welke bouwstenen bestaat geluk? Kan ik mijn geluksgevoel beïnvloeden? Kan ik verdrietig en tegelijkertijd toch ook gelukkig zijn? Hoe geef ik op een laagdrempelige (en leuke) manier les over het thema? Deze en nog vele andere vragen komen …
Downloadbaar lesmateriaal (15) -
#WELINJEVEL: Mentaal welzijn van jongeren
In deze bundel kunnen leerkrachten aan de hand van zes concrete oefeningen met hun klas of groep aan de slag rond het mentaal welzijn van hun leerlingen.
Dit boekje is uitgegeven door V.U. Pascal Heytens - Beheerstraat 46 - 8500 Kortrijk.
Downloadbaar lesmateriaal (15) -
Expeditie Geluk: Opdrachtenvideo's
Expeditie Geluk is een virtuele ontdekkingstocht waar leerlingen op een speelse, interactieve manier kennis maken met vaardigheden en gewoontes die het mentaal welbevinden of het geluk versterken.
Expeditie Geluk bestaat uit vier werelden. In elk …
Website (12) -
Creatieve opdracht: Thuisonderwijs en welzijn
Creatieve opdracht waarin de leerlingen zelf een filmpje, fotocollage, gedicht... maken. In deze creatieve opdracht geven ze een antwoord op één of meerdere vragen zoals:
- Wat doe je als je thuis bent?
- Waar word je gelukkig van? …
Downloadbaar lesmateriaal (12)Leerkracht -
Superdivers onderwijs: Lesmateriaal
De Vlaamse klassen worden steeds diverser. De Antwerp School of Education werkt actief rond superdiversiteit in het onderwijs. Masterstudenten die de Academische Lerarenopleiding (ALO) volgen, werken projecten uit rond uiteenlopende thema’s …
Downloadbaar lesmateriaal (11) -
Kop op: Leerpad over psychologische problemen
In dit leerpad krijg je uitleg en oefeningen rond mentaal welbevinden in verschillende thema's:
- pubertijd,
- sombere stemmingen of depressie,
- zelfverwonding,
- (cyber)pesten,
- faalangst en stress,
- scheiding,
- discriminatie,
- problemen thuis.
Interactieve oefening (10)Leerkracht -
Zo sterk als een veertje: Lesfiche
Jouw leerlingen wat sterker in hun schoenen laten staan? Dat kan met het onderbouwd lespakket over veerkracht met enkele leuke Happy Snacks, educatieve video’s van NokNok en de geluksdriehoek en de veerkrachttest.
Downloadbaar lesmateriaal (10)