Welbevinden op school onder de aandacht met mindfulness
We leven in een snelle en drukke maatschappij waarbij je al eens durft te vergeten om te rusten en te ontstressen. 'Scholen zijn de uitgelezen plaats om geestelijk welbevinden bespreekbaar te maken', zegt klinisch psycholoog en gedragstherapeut Filip Raes in Klasse.
Het is dan ook geen grote verrassing dat steeds meer leraren 'mindfulnessoefeningen' in hun lesgeven verwerken. Met de oefeningen hopen ze dat leerlingen meer rust voelen en zelfvertrouwen krijgen, maar ook zelf meer ontspannen voor de klas staan.
'Daag leerlingen uit om van de stilte te proeven'
'Mindfulness helpt me om te gaan met mijn eigen onrust. Je legt de focus eerst op jezelf om dan met bewuste aandacht bij de leerling te kunnen zijn. Rust ervaren van binnen, is van cruciaal belang om de oefeningen te doen met je leerlingen', laat Mia Jansen, lerares secundair in het Atlas College in Genk en voorzitster van de Commissie Onderwijs bij vzw Moment ons weten.
Mia merkt dat haar leerlingen openstaan voor het thema en graag vragen stellen. 'Er is niets mis om mindfulness in een lessenreeks aan te bieden. Toch geloof ik sterk in de kracht van korte 'mindfulle momentjes' in de les. Je gebruikt een aandachtsoefening beter op het moment dat je leerlingen het nodig hebben. Voor een toets, bij veel tumult, om te concentreren bij het begin van de les ... Simpele oefeningen helpen je daar bij. Laat ze bijvoorbeeld de ogen even sluiten of focus op de juiste zithouding.'
'Je moet durven en proberen. Ooit moest ik tijdens de studie toezicht houden en daagde de leerlingen uit. 'Willen jullie van de stilte proeven?', vroeg ik. Ze waren enthousiast en we maakten er een fijn lesuur van. Een leerling met gedragsproblemen stapte achteraf naar me toe en vertelde me dat zulke rustsessies was wat ze nodig had.'
Professor Filip Raes, gaat zelfs verder: 'We hebben onderzoek gedaan bij leerlingen in het secundair onderwijs. De leerlingen die mindfulness volgden, vertoonden effectief minder angsten, stress en depressie – ook op langere termijn.'
Lees via deze link het volledige onderzoek.
Mindfulness, wat is dat?
Mindfulness is een combinatie van oosters boeddhisme en technieken uit de westerse psychotherapie. 'Het is aandachtig zijn voor wat er in het hier en nu gebeurt op een aanvaardende en niet-veroordelende manier. Concreet: stilstaan bij wat er in je en rond je gebeurt zonder dat je er van alles begint bij te denken', zegt Raes.
Mia Jansen: 'Ik heb een coaching gevolgd over welbevinden bij jongeren. Toen ik in mijn klas communicatievaardigheden mocht geven, ben ik vol goede moed naar mijn directie gestapt met de vraag om aan de slag te gaan met mindfulness. Mijn directeur steunde me meteen. Ik startte met een reeks van tien lesjes.'
'Leerlingen houden nu zelfs hun middagpauze vrij om samen oefeningen te doen. Reacties als 'zalig om 's avonds zo rustig in slaap te vallen', of 'het helpt om me beter te concentreren', doen me goed.
Hulpmiddel voor iedereen?
'Soms werkt het niet, ook niet bij jongeren op scholen. Dus we mogen zeker niet te hard van stapel lopen. Je kan niet verwachten dat het altijd en bij iedereen helpt. Misschien werkt het soms ook voor een stuk omdat jongeren in groep samen praten over problemen. Weten dat je niet de enige bent die piekert, kan al helpen', zegt onderzoeker Raes.
Lees bij de collega's van Klasse nog meer over het onderwerp. Of zet dit thema in de kijker in de periode van Rode Neuzen Dag. Dat project steunt lokale schoolprojecten die jongeren mentaal en fysiek sterker maken.
-
Rustbox: Op weg naar rust
De Rustbox zet kinderen, jongeren en begeleiders op weg naar rust en ontspanning. Zie het als een digitale tool om stress en conflicten te voorkomen.
Je vindt er tal van tips en voorbeelden om zelf te ontspannen of om rust aan te bieden aan …
Website (24)Leerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
#WELINJEVEL 2.0: Mentaal welzijn van jongeren
#WELINJEVEL 2.0 is een eerste uitbreiding van de eerste bundel #WELINJEVEL.
De uitbreiding bevat een reeks nieuwe oefeningen waarmee je in jouw klas en/of groep aan de slag kan gaan rond mentaal welzijn. De focus van deze oefeningen liggen …
Downloadbaar lesmateriaal (10) -
Onlinehulp-apps: Apps voor welzijn en geestelijke gezondheid
Iedereen kan op onlinehulp-apps.be terecht om apps of websites te vinden rond welzijn en/of geestelijke gezondheid.
- Burgers vinden er apps die helpen om hun welzijn en geestelijke gezondheid te behouden en/of te verbeteren.
- Professionals in …
App of software (9)Organisatie, firma, vzw -
Super Chill: Voor een wereld vol veerkrachtige kinderen
Super Chill wil een wereld creëren vol veerkrachtige en toekomstbestendige kinderen. In de gratis app vind je verschillende oefeningen, gebaseerd op mindfulness- en yogatechnieken, die je in een handomdraai kunt afspelen op je digitale bord. …
App of software (6)Leerkracht, ICT-coördinator -
Mindfulness op school, goed voor leerling en leraar
Druk druk druk. Is dat je standaardantwoord op de vraag ‘Hoe is ‘t?’ En hollen ook je leerlingen zichzelf voorbij? Mindfulness op school leert kleuters, leerlingen en leraren om aandacht te hebben voor hun eigen welbevinden. …
Video (6) -
Yoga, meditatie en mindfulness op school
Een artikel met een opsomming van mogelijke voordelen van yoga, meditatie en mindfulness.
Daarnaast krijg je achtergrondinfo en enkele praktische tips.
Artikel (5)Ander -
Mentaal welbevinden in de klas
Wist je dat een goede klassfeer meer is dan enkel grappen en grollen? Het Vlaams Instituut Gezond Leven tipt werkvormen voor in de klas:
Voor het lager onderwijs:- Verbindende rituelen,
- Geheime rak’kers,
- Bedankt, …
Downloadbaar lesmateriaal (4) -
Eerste Hulp Bij Moeilijke Gevoelens: Handleiding en spel
Dit pakket ondersteunt leerkrachten in het aanleren van helpende vaardigheden bij kinderen. Kinderen leren andere kinderen, die het wat moeilijker hebben, te helpen en steunen.
Je kan zo als leerkracht kinderen vaardig maken in het bieden van 'Eerste …
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
Mindfulness op school en thuis: troost
Kruip in een eitje. Verzacht je verdriet. Adem in. Adem uit.
Video (3) -
Geluks-, voedings-, en bewegingsdriehoek: Affiche
Op deze affiche zie je drie belangrijke driehoeken over gezondheid naast elkaar. De geluksdriehoek, voedingsdriehoek en de bewegingsdriehoek!
Meer info en andere materialen vind je hier.
Fysiek materiaal -
Mindfulness op school en thuis: kalm worden
Van brullen tot miauwen. Van rennen tot slapen. Rustig worden als leeuw.
Video -
Mindfulness op school en thuis: ontspannen
Ontspan je met een high five. en beheers je ademhaling.
VideoGOK- of zorgcoördinator, ondersteuner