Welbevinden op school onder de aandacht met mindfulness
We leven in een snelle en drukke maatschappij waarbij je al eens durft te vergeten om te rusten en te ontstressen. 'Scholen zijn de uitgelezen plaats om geestelijk welbevinden bespreekbaar te maken', zegt klinisch psycholoog en gedragstherapeut Filip Raes in Klasse.
Het is dan ook geen grote verrassing dat steeds meer leraren 'mindfulnessoefeningen' in hun lesgeven verwerken. Met de oefeningen hopen ze dat leerlingen meer rust voelen en zelfvertrouwen krijgen, maar ook zelf meer ontspannen voor de klas staan.
'Daag leerlingen uit om van de stilte te proeven'
'Mindfulness helpt me om te gaan met mijn eigen onrust. Je legt de focus eerst op jezelf om dan met bewuste aandacht bij de leerling te kunnen zijn. Rust ervaren van binnen, is van cruciaal belang om de oefeningen te doen met je leerlingen', laat Mia Jansen, lerares secundair in het Atlas College in Genk en voorzitster van de Commissie Onderwijs bij vzw Moment ons weten.
Mia merkt dat haar leerlingen openstaan voor het thema en graag vragen stellen. 'Er is niets mis om mindfulness in een lessenreeks aan te bieden. Toch geloof ik sterk in de kracht van korte 'mindfulle momentjes' in de les. Je gebruikt een aandachtsoefening beter op het moment dat je leerlingen het nodig hebben. Voor een toets, bij veel tumult, om te concentreren bij het begin van de les ... Simpele oefeningen helpen je daar bij. Laat ze bijvoorbeeld de ogen even sluiten of focus op de juiste zithouding.'
'Je moet durven en proberen. Ooit moest ik tijdens de studie toezicht houden en daagde de leerlingen uit. 'Willen jullie van de stilte proeven?', vroeg ik. Ze waren enthousiast en we maakten er een fijn lesuur van. Een leerling met gedragsproblemen stapte achteraf naar me toe en vertelde me dat zulke rustsessies was wat ze nodig had.'
Professor Filip Raes, gaat zelfs verder: 'We hebben onderzoek gedaan bij leerlingen in het secundair onderwijs. De leerlingen die mindfulness volgden, vertoonden effectief minder angsten, stress en depressie – ook op langere termijn.'
Lees via deze link het volledige onderzoek.
Mindfulness, wat is dat?
Mindfulness is een combinatie van oosters boeddhisme en technieken uit de westerse psychotherapie. 'Het is aandachtig zijn voor wat er in het hier en nu gebeurt op een aanvaardende en niet-veroordelende manier. Concreet: stilstaan bij wat er in je en rond je gebeurt zonder dat je er van alles begint bij te denken', zegt Raes.
Mia Jansen: 'Ik heb een coaching gevolgd over welbevinden bij jongeren. Toen ik in mijn klas communicatievaardigheden mocht geven, ben ik vol goede moed naar mijn directie gestapt met de vraag om aan de slag te gaan met mindfulness. Mijn directeur steunde me meteen. Ik startte met een reeks van tien lesjes.'
'Leerlingen houden nu zelfs hun middagpauze vrij om samen oefeningen te doen. Reacties als 'zalig om 's avonds zo rustig in slaap te vallen', of 'het helpt om me beter te concentreren', doen me goed.
Hulpmiddel voor iedereen?
'Soms werkt het niet, ook niet bij jongeren op scholen. Dus we mogen zeker niet te hard van stapel lopen. Je kan niet verwachten dat het altijd en bij iedereen helpt. Misschien werkt het soms ook voor een stuk omdat jongeren in groep samen praten over problemen. Weten dat je niet de enige bent die piekert, kan al helpen', zegt onderzoeker Raes.
Lees bij de collega's van Klasse nog meer over het onderwerp. Of zet dit thema in de kijker in de periode van Rode Neuzen Dag. Dat project steunt lokale schoolprojecten die jongeren mentaal en fysiek sterker maken.
-
Yoga, meditatie en mindfulness op school
Een artikel met een opsomming van mogelijke voordelen van yoga, meditatie en mindfulness.
Daarnaast krijg je achtergrondinfo en enkele praktische tips.
Artikel (5)Ander -
Yoga, meditatie en mindfulness op school in de praktijk
Een artikel met links naar publicaties, lesmaterialen, sites, boeken ... om met yoga, meditatie en mindfulness aan de slag te gaan.
Artikel (3)Ander -
Hypes in het kleuteronderwijs: Kleutergewijs
In de reeks tips voor kleuterjuffen en -meesters zetten we dit keer berichten in de kijker die verschenen op Kleutergewijs, een blog over onderzoek en innovatie in het kleuteronderwijs. Deze bijdrage handelt over hypes in het kleuteronderwijs en …
Artikel (3)Leerkracht, ICT-coördinator, … -
Wel-en-nietjes in een kinderyogales
Kinderen leiden vaak op jonge leeftijd al een druk en onregelmatig bestaan: lessen volgen op school, spelen bij vriendjes, huiswerk maken, sporten, naar de opvang ... De prikkels stapelen zich op en ze weten met zichzelf geen blijf meer: ze …
Artikel -
‘Mijn buik wiebelt als ik adem!’, over mindfulness in de kleuterklas: Kleutergewijs
In deze tijden komt er veel op kinderen af en staat hun mentaal welbevinden geregeld onder druk. Zowel psychologisch als neurowetenschappelijk onderzoek roept op om vaker aandacht te hebben voor mentale opvoeding in het onderwijs, en meer concreet …
ArtikelLeerkracht, ICT-coördinator, … -
Meditatie op school en in de klas: Lessuggestie
Het rapport van de Commissie Beter Onderwijs schuift meditatie naar voor als een mogelijke praktijk in het creëren van een rustige, veilige en overzichtelijke school- en klasomgeving. Maar wat is meditatie? En wat is meditatie op school en in …
ArtikelAnder -
Welbevinden in een digitale wereld: Perspective paper
Het bevorderen van het welzijn van studenten in een digitale wereld gaat verder dan het beheren van de schermtijd in scholen. Welzijn kent vele facetten en omvat het tegemoetkomen aan de behoeften van leerlingen zelf, zodat elke leerling zich goed …
Artikel -
Mindfulness op school en in de klas
Mindfulness op school en in de klas, is een manier om leerlingen te leren hun aandacht te richten op hun gedachten, gevoelens, emoties en handelen. Aandacht is de sleutel tot leren. Door te oefenen op deze bewuste …
ArtikelAnder -
SOM 1000: Welzijn van leerlingen en leerkrachten
Dit deel brengt de meest voorkomende ervaringen van respondenten samen inzake welzijn van onderwijspersoneel en leerlingen. Daarbij kwam in eerste instantie naar boven dat heel wat mensen angst(1) hadden voor corona, maar ook dat heel wat mensen …
ArtikelLeerkracht