Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Thuis in Erfgoed: Audiovisueel materiaal
FARO maakte in kader van Erfgoeddag 2024 een audiovisuele collectie aan rond het jaarthema Thuis op Het Archief voor Onderwijs. Hierin bekijken we in zes delen hoe een thuisgevoel vorm krijgt: in de wijk, in taal en in verschillende …
Video -
Museum van de Nationale Bank van België: Bezoek met gids
Het museum verwelkomt studenten met een rondleiding die is aangepast aan hun opleiding. Een museumgids maakt er, in het Nederlands, Frans of Engels, een zo interactief mogelijke rondleiding van. Bij de reservering kiest de leerkracht …
tot
Nascholing of activiteitOrganisatie, firma, vzw -
De Wonderlijke Wandeling: Wetenschappelijke speurtocht met opdrachten
Op deze wetenschappelijke speurtocht vol leuke opdrachtjes vind je wetenschap waar je het niet verwachtte. Je ontdekt hoe je een standbeeld meet zonder erop te klimmen, hoe je je evenwicht houdt zonder in de Graslei te vallen, hoe kleuren werken …
Aankondiging (4)Ander -
Erfgoed: Audiovisueel materiaal voor secundair onderwijs
Wil je aan de slag met audiovisueel materiaal voor erfgoedlessen? Op Archief voor onderwijs vind je inspiratie rond erfgoed en STEM, erfgoed en Nederlands, erfgoed en burgerschap, erfgoed en historisch bewustzijn, iedereen erfgoedt & …
Video -
Weg van het eurocentrisme in het onderwijs: Posters
Deze website laat je toe om af te stappen van het eurocentrisme in het onderwijs. Op deze website kan je didactisch materiaal terugvinden rond het onderwerp: de invloed van islamitische wetenschappers op de hedendaagse samenleving.
Doel van dit …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Identi(tijd): Lesmap en lesbezoek
Deze lesmap bevat een aantal opdrachten die we niet fysiek in MoMu aanbieden. Je kan ze inzetten ter voorbereiding en naverwerking van je bezoek aan MoMu, of zonder bezoek integreren in je lessen. Ook vind je de eindtermen en sleutelcompetenties …
Aankondiging -
Ontrafel mysterieuze sporen
De klas vertrekt in kleine groepjes met een tablet op een spannende tocht. Via de ErfgoedApp krijgen ze onderweg aanwijzingen, uitdagingen en raadsels van een mysterieus figuur. Ondertussen ontdekken de leerlingen het dagelijkse leven uit …
tot, tot
Nascholing of activiteit -
Puur Texture: Educatief pakket in het museum
Hoe kunnen studenten, die in de les geconfronteerd worden met handel en ondernemen, techniek of biologie een link leggen naar vlas en de Leie? In Texture starten we met een korte inleiding. De film Metamorfose van een landschap belicht het …
Aankondiging -
DIVA: Een virtuele rondleiding in het museum voor diamant, juwelen en zilver
Via deze virtuele tool A Brilliant Story kom je terecht in de wondere wereld van diamanten, juwelen en zilver.
Ga je mee op een tijdreis langs 550 jaar diamant, juwelen en zilver? In de verschillende ruimtes vertelt DIVA een ander facet van haar …
Website -
De geschiedenis van het tafelen: Overzicht met video's
Neem mee een kijkje in de eetkamer en maak kennis met historische personages en hun eetgewoonten in vijf verschillende filmpjes.
Deel 1: 1610
Antwerpen liep tot het begin van de zeventiende eeuw voorop op het gebied van productie en distributie van …Website -
Prehistorische kledijworkshop
Jager-verzamelaars waren al in staat om goed passende kledij uit dierenhuiden te vervaardigen. Dé archeologische vondst die ons daar meer over kan vertellen, is Ötzi, de oudste mummie ooit in Europa opgegraven en buitengewoon …
tot
Nascholing of activiteit -
VGN Kleio: Vereniging van docenten geschiedenis en staatsinrichting in Nederland
Op deze website kan je lesmateriaal en online archief van het tijdschrift dat deze Nederlandse vereniging uitgeeft.
Daarnaast kan je ook uitleg en voorbeeldvragen vinden het nationale examen in Nederland en ook aankondigingen van studiedagen, boeken …
WebsiteLeerkracht, Ander