Sleutelcompetentie: ondernemingszin
Het eerste aspect van deze sleutelcompetentie, het ontwikkelen van initiatief en het omzetten van ideeën in daden door creativiteit, het nemen van risico’s en projectbeheer, is een zeer brede en transversale competentie die ook buiten een economische context een rol speelt. Daaraan werden ambitie en loopbaancompetenties toegevoegd. Die leggen de nadruk op het (ver)kennen van de eigen talenten met het oog op goede, positieve keuzes maken en zelfsturing.
Alle bouwstenen van deze competentie zijn transversaal; ze worden best gerealiseerd binnen meerdere wetenschapsgebieden en over verschillende domeinen heen. Het is daarbij belangrijk om het begrip ondernemen ruim genoeg te zien (bv. cultureel, maatschappelijk of economisch).
Zorgen voor creatief denkproces
Ten eerste moeten leerlingen opportuniteiten zien en verkennen met behulp van een creatief denkproces. Het detecteren en identificeren van opportuniteiten, het afbakenen van een uitdaging en het bedenken van ideeën (bijvoorbeeld via brainstormtechnieken) zijn een eerste stap in het creatief denkproces.
Ideeën realiseren
Een andere bouwsteen in deze sleutelcompetentie is de uitvoerbaarheid van ideeën onderzoeken, het inzetten van middelen tegenover doelstellingen afwegen en het gekozen idee stapsgewijs realiseren. Leerlingen hebben voor een efficiënte uitvoering competenties nodig zoals planningstechnieken, leidinggeven, teamwerking en methodes om conflicten op te lossen. Interactie met anderen kan bijdragen tot het ontdekken van eigen talenten en die van medeleerlingen. Het beheren van de beschikbare middelen is hierbij een belangrijk element.
Studiekeuze en loopbaanontwikkeling
Ten slotte komt ook (duurzame) keuzes maken, rekening houdend met gevolgen op korte en lange termijn, onder de aandacht. Voor de eerste graad ligt de focus op het maken van persoonlijke keuzes. Jongeren maken keuzes op basis van rationele, emotionele of intuïtieve criteria. Ze hebben nood aan ondersteuning om onderbouwde keuzes te maken. Het bewust afwegen van alternatieven op basis van (aangereikte) criteria kan gevolgen hebben op korte termijn maar ook op lange termijn. Bijvoorbeeld over studiekeuze maar ook over loopbaanontwikkeling op langere termijn.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Schema keuze rechtsvormen van de onderneming
Dit schema kan helpen om bij de oprichting van een onderneming de juiste keuze te maken inzake rechtsvorm.
Downloadbaar lesmateriaal (18)Leerkracht -
Break-even op ondernemingsniveau: Oefening
In deze oefening bereken je voor drie casussen het break-evenpunt volgens de methode van Break-even op ondernemingsniveau (dus niet op productniveau). De uitkomst is dus geen BE-afzet (eenheden) maar een BE-omzet (euro's). Is ook een …
Downloadbaar lesmateriaal (8)Leerkracht -
Oefening inzake ratio's: Boekhouden
Oefening op het berekenen van ratio's (rendabiliteit, solvabiliteit, liquiditeit) en de interpretatie ervan. Ook inleidende oefening bij het opstellen van een balans.
Oplossing voorzien.
Downloadbaar lesmateriaal (11)Leerkracht -
Onderscheid kosten en investeringen: Oefening
Oefening om het onderscheid te leren maken tussen kosten en investeringen en de manier waarop ze beide in de winst-/verliesrekening worden opgenomen.
Downloadbaar lesmateriaal (5)Leerkracht -
SWOT-analyse voor de ondernemer: Oefening
Aan de hand van deze oefening kan de toekomstige ondernemer leren wat voor zijn zaak sterktes, zwaktes, kansen en bedreigingen zijn.
Ingevulde versie.
Downloadbaar lesmateriaal (9)Leerkracht -
Marketingplan als onderdeel van een ondernemingsplan
Analyseren van klanten, leveranciers, concurrenten, vestigingsplaats, producten/diensten en promotie... Een marketingplan opstellen als onderdeel van het ondernemingsplan.
Downloadbaar lesmateriaal (10)Leerkracht -
Oefening op omzetberekening
In deze oefening merk de leerling dat er verschillende methodes zijn om je jaaromzet te berekenen. Elke zaak is anders.
Downloadbaar lesmateriaal (5)Leerkracht -
Reglementeringen voor de ondernemer: ICT-opdracht
Via deze oefening kan de toekomstige ondernemer wetgeving leren opzoeken in de Wet op de marktpraktijken en consumentenbescherming, ook sectorspecifieke reglementering en vergunningen leren opzoeken.
Oplossing voorzien.
Downloadbaar lesmateriaal (10)Leerkracht -
Ondernemerscompetenties bij zichzelf herkennen
Aan de hand van een aantal ondernemerskwaliteiten je eigen sterke en zwakke punten aanhalen en formuleren hoe je de zwakke punten kan bijsturen. Een SWOT-analyse komt aan bod.
Downloadbaar lesmateriaal (10)Leerkracht -
Nut en kanalen van netwerking voor de ondernemer
Leerlingen omschrijven het nut van netwerken en de verschillende kanalen van netwerking.
Downloadbaar lesmateriaal (3)Leerkracht -
Impact van e-commerce op de eigen onderneming inschatten: Oefening
Oefening zelfreflectie over e-commerce binnen je eigen zaak. Met de infofiche geef je eerst les of je laat die zelfstandig doornemen. Daarna kan er inspiratie uit geput worden voor de oefening.
Oplossing voorzien achteraan het document.
Downloadbaar lesmateriaal (7)Leerkracht -
Kredietmogelijkheden voor de ondernemer: Zoekopdracht
Opdracht over de verschillende kredietmogelijkheden die er zijn voor de ondernemer, zoals o.a. investeringskrediet, kaskrediet...
Ingevulde versie.
Downloadbaar lesmateriaal (11)Leerkracht