Zo maak je zelfsturend leren mogelijk
Zelfregulerend, zeg maar zelfsturend, leren (of zoals je wil: 'leren leren') is een hot topic. Thuis, in je leraarskamer en zelfs in de media duikt de werkwijze waarbij leerlingen zelf instaan voor het plannen en schikken van de te verwerken leerstof op. Katrien Cuyvers en Hilde Van Keer, twee experts in het gebied van deze leermethode, hebben KlasCement rijker gemaakt door hun kennis én concrete tips te delen.
Wat is zelfsturend leren en hoe begin ik eraan?
'Nee, zelfsturend leren is niet leerlingen zomaar 'hun plan laten trekken'. Het is een actief proces dat jij als leraar beïnvloedt voor, tijdens en na het leren', zegt Katrien Cuyvers (docent aan de academische lerarenopleiding van Universiteit Antwerpen) in haar gedeelde artikel. Zelfsturende leerlingen geven zelf vorm aan hun leerproces: een competentie die ze hun leven lang meedragen.
In het artikel dat Katrien Cuyvers op KlasCement plaatste lees je o.a.:
- wat zelfsturend leren is;
- wat je rol als leraar is;
- waarom zelfsturend leren belangrijk is voor afstandsonderwijs.
Toolbox en uitlegvideo's als hulpmiddel
Om het zelfregulerend leren van leerlingen te bevorderen, wijst literatuur op het belang van zowel directe als indirecte instructie. De ontwikkelde toolbox van UGent kan een hulpmiddel zijn om het zelfregulerend leren in kaart te brengen.
Dankzij o.a. vragenlijsten krijg je concrete handvaten om een zicht te krijgen hoe ver jouw leerlingen al staan met het zelf plannen en schikken van de leerstof. Concrete informatie krijg je dankzij de videoreeks van Hilde Van Keer. Zij is professor aan Universiteit Gent en coördinator van de onderzoeksgroep 'Taal, leren, innoveren'.
Naar de toolbox en videoreeks van Hilde
Meer materiaal en inspiratie rond zelfsturend leren
Naast het artikel en de toolbox vind je op deze pagina extra artikels en informatie rond zelfsturend leren, maar ook materiaal om zelfsturend leren te organiseren. Van eenvoudige weekplanningen om leerlingen te begeleiden om hun leren te plannen en vorm te geven tot een zelfevaluatiefiche voor contractwerk.
-
Zelfregulerend leren: Toolbox
Deze toolbox met o.a. vragenlijsten reikt concrete handvaten aan om het zelfregulerend leren van leerlingen in kaart te brengen. Dit is een eerste stap om het zelfregulerend leren vervolgens te kunnen monitoren en te bevorderen. Daarnaast vind je …
Downloadbaar lesmateriaal (130) -
Gedrag: Kaartsysteem
Visuele kaarten die de leerlingen helpen om zichzelf in balans te houden. Wanneer ze het moeilijk hebben kan je hen als leerkracht een waarschuwing geven met de oranje, rode of zwarte kaart.
Wanneer de leerlingen het moeilijk hebben, kunnen ze met …
Downloadbaar lesmateriaalLeerkracht -
Signaleringsplan
Met dit signaleringsplan op basis van het stoplicht kan je de signalen in kaart brengen van je leerling die erop wijzen dat het minder goed gaat. In dit plan wordt ook opgenomen wat de leerling en anderen in zijn omgeving kunnen doen.
Downloadbaar lesmateriaal (12)Pedagogisch begeleider, Ander -
Uitgewerkte social scripts (deel 2)
Social scripts rond verschillende klassituaties:
- klasgenoot vraagt om iets te ruilen;
- klasgenoot geeft me een opdracht;
- sensorisch materiaal gebruiken om rustig te worden;
- het is te druk in de klas;
- ik wil iets zeggen of vragen;
- maken van moetjes en …
Downloadbaar lesmateriaal (77)GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Visuele stemvolumemeter
Stemvolumemeter met picto's (op basis van het principe van De geweldige 5-puntsschaal)
Downloadbaar lesmateriaal (10)Leerkracht -
Afsprakenblad
Afsprakenblad voor leerling met ASS waarbij alle werkpunten genoteerd staan en geevalueerd worden per dag.
Downloadbaar lesmateriaal (6)Leerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner, … -
Uitgewerkte social scripts (deel 1)
Social scripts rond verschillende situaties:
- ik voel dat ik boos word;
- ik wil mee voetballen;
- ik ben klaar met mijn oefeningen;
- ik ben iets kwijt;
- hoe kan ik een vriend zijn;
- spelen op de speelplaats;
- er is ruzie;
- ...
Downloadbaar lesmateriaal (139)GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Planning weektaken
Schema dat leerlingen kunnen gebruiken voor weektaken te plannen.
Downloadbaar lesmateriaal (8)Leerkracht -
Trek-je-planposter met tips voor de leerling
In dit document vind je een aangepaste versie van de Trek-je-planposter, dit als verrijking bij de originele posters. Er zijn extra tips voor de leerlingen toegevoegd.
Bron: Trek-je-plan : Poster voor zelfsturing in de klas door Cherline De …
Downloadbaar lesmateriaal (12)Leerkracht, Ander -
Differentiatiekaartjes
Leerlingen krijgen drie gekleurde kaartjes met een uitleg erop. Ze leggen de juiste kleur bovenaan.
Kunnen ze zelfstandig verder of hebben ze hulp nodig?
Als leerkracht heb je een beter overzicht en kan je vlotter differentiëren.
Downloadbaar lesmateriaal (10)Leerkracht, Ander -
Sneller klaar: Keuzekaart
Een kaart met mogelijke opdrachten die leerlingen kunnen uitvoeren als ze klaar zijn met hun werk.
Downloadbaar lesmateriaal (14)Leerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Stiltemeter
Wil je niet steeds zeggen welk geluidsniveau je van de leerlingen wenst? Hang deze stiltemeter naast het bord en met een aanwijsknijper geef je het volume aan.
Downloadbaar lesmateriaal (9)Leerkracht, Pedagogisch begeleider