Lesmateriaal in verband met water, afval, luchtkwaliteit, grondstoffenproblematiek …
Kopieer leermiddelen uit deze map naar:
Via dit lespakket leren leerlingen de stappen van voedselverwerking en de risicofactoren van voedselverlies kennen. Op een aanschouwelijke manier analyseren ze deze problematiek en ontdekken ze hoe ze zelf voedselverspilling kunnen tegengaan.
Hoe laat je kinderen met smaak smullen van bloemkool, prei en pompoen? En hoe maak je kinderen enthousiast om ermee aan de slag te gaan in de seizoenskeuken?
Het kwartetspel van Colette Courgette, een hippe ecokip, brengt negen groenten in beeld en …
In deze documenten lees je hoe je met je leerlingen spreads kan maken met seizoensgebonden groenten.
Naast de recepten kan je op de website ook nog werkblaadjes downloaden per onderwijsniveau en per groente.
Met dit lespakket leren leerlingen de verschillende seizoensgroenten kennen aan de hand van de seizoenskalender. Ze ervaren op een aanschouwelijke manier waarom seizoensgroenten eten een lekkere, milieubewuste en gezonde keuze is.
Koen Stuyck, is algemeen woordvoerder van WWF-België. Het tijdperk waarin de mens de natuur drastisch is gaan beïnvloeden wordt het Antropoceen genoemd. Helaas is sindsdien de natuur en de biodiversiteit er alarmerend op achteruit …
In deze webinar schetst Tris Segers, een medewerkster van Mechelse burgerbeweging Klimaan, hoe je zorgzaam kan omgaan met onze commons: grond, water, energie, mobiliteit, lucht enz. Ze illustreert dit aan de hand van enkele lokale projecten …
De donuteconomie is één van de mogelijke alternatieven voor het huidige economische model. Ga ermee aan de slag in je klas met verschillende methodieken uit deze bundel.
Brooddozen zijn helemaal in scholen ingeburgerd. Maar niet elke brooddoos is gevuld met een degelijke lunch. Heel wat brooddozen bevatten snacks en fastfood. Een gezond broodje met groenten is vaak ver te zoeken.
De leerlingen onderzoeken de inhoud …
In deze workshop kom je meer te weten over duurzame voeding. Achteraf kan je hiermee aan de slag in de klas.
De lesgever kan zorgen voor inspirerende proevertjes. Maak vooraf duidelijke afspraken over het nodige materiaal en de prijs van de …
In welk seizoen zijn de eerste aardbeien rijp? Welke fruitsoort heeft het zachtste velletje? En waarom kun je het hele jaar door wortels eten en tomaten enkel maar in de zomer en herfst? Op deze en vele andere vragen krijg je met behulp van …
Rollenspel over de ongelijke verdeling van macht en middelen.
In Bingo Mondial kruipen de spelers in de huid van verschillende personages die verschillende achtergronden en kenmerken hebben. Tijdens het spel leren de spelers met behulp van een grote …
01-03-2024 tot 30-06-2024
Deze website zorgt ervoor dat jij nooit nog restjes weggooit!
Zit jouw koelkast ook vol restjes, overrijpe, half-opgegeten of gewoon vergeten ingrediënten? No worries: wat-je-nog-liggen-hadGPT bedenkt unieke recepten met alles wat jij hebt, zodat …
Via deze lespakketten voelen je leerlingen spelenderwijs aan hoe onrechtvaardigheid aanvoelt.
Bij School 4 School gaat het echter niet enkel om sensibiliseren en bewustwording. Ze verwachten van leerlingen dat ze ook daadwerkelijk tot actie komen …
Samen duiken we in de duurzame toekomstdromen van je leerlingen. En dat mag je letterlijk nemen: de jongeren begeleiden elkaar. Ze zijn dus helemaal zelf aan zet.
Misschien dromen ze wel van een school aan een straatpark zonder wagens en …
Je leerlingen vergelijken twee bostypes die opmerkelijke verschillen vertonen. Ze leren hoe dit te verklaren is en ze ontdekken welke invloed bossen hebben op de klimaatverandering.
01-04-2024 tot31-10-2024, 01-05-2024 tot31-10-2024, 01-04-2025 tot31-10-2025, 01-04-2026 tot31-10-2026, 01-04-2027 tot31-10-2027, 01-04-2028 tot31-10-2028
Maak kennis met het geluid van ... de stilte.
Tijdens dit begeleid educatief programma ontdekken je leerlingen verschillende natuurgeluiden. Zwijgen mag, maar moet niet.
08-01-2024 tot31-01-2028
Via onderzoek en spelopdrachten identificeren jouw leerlingen zich met waterdiertjes. De ene wordt opgeleid tot redder van de libellarve, de andere wordt specialist in het redden van zoetwaterpissebedden, ruggenzwemmers of waterslakken.
Je leerlingen …
01-04-2024 tot31-10-2024, 01-04-2025 tot31-10-2025, 01-04-2026 tot31-10-2026, 01-04-2027 tot31-10-2027, 01-04-2028 tot31-10-2028
Samen met Wijze Beuk ontdekken je leerlingen de geheimen van het bos.
Ze stappen de kinderen in een verhaal van verdriet en hoop. Die elementen zijn niet alleen in ons dagelijks leven innig met elkaar verbonden, maar ook in het bos.
We nemen …
01-04-2024 tot31-10-2024, 01-04-2025 tot31-10-2025, 01-04-2026 tot31-10-2026, 01-04-2027 tot31-10-2027
Met deze educatieve volksspelen breng je zeven milieuthema's naar je school:
De methodiek Leef met genoeg is gebaseerd op de donuteconomie van Kate Raworth. We zoeken naar manieren om een kwalitatief leven te leiden, met respect voor mensen en planeet. De bundel start met een stand van zaken: hoe is het gesteld met …
Met deze educatieve volksspelen breng je zeven milieuthema's naar je school: water, afvalpreventie, natuur, mobiliteit, energie, klimaat en vergroening.
De deelnemers doorlopen deze modules. Hoe behendiger ze zijn, hoe meer punten ze …
In de zomer van 2023 stemden de Ecuadoranen massaal tegen het ontginnen van aardolie in het Amazonewoud en ze wonnen deze historische zaak.
Onderzoek samen met je leerlingen hoe de bevolking haar stem liet horen en wat dit teweeg bracht. Laat je …
Deze lesmap hoort bij de film Holding Up the Sky.
Inhoud
Als de sjamanen stoppen met dansen en het leven in het regenwoud haar evenwicht verliest, zal de hemel naar beneden vallen en alles verpletteren. Die wijsheid wordt door de Yanomami in …
Dit lespakket sluit aan bij de liedjes van Radio Oorwoud. Er is een werkboekje voor de leerlingen en een handleiding voor de leerkracht voorzien.
Volgende onderwerpen komen aan bod:
Project System Change is een visuele voorstelling van de donuteconomie van Kate Raworth. Het geeft de huidige, westerse blik op de wereld weer aan de hand van verschillende fenomenen. In drie stappen begeleid je leerlingen om te kijken, te …
In deze collectie vind je audio en video voor een les over duurzaam koopgedrag. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie om …
De installatie Moving Water on Tour wil de water-, het klimaat- en de milieuproblematiek in alle continenten onder de aandacht brengen. De artistieke en educatieve installatie bestaat uit 96 kunstwerkjes op witte plastic bakjes. De kunstwerkjes …
Deze presentatie biedt je de kans om jouw leerlingen een basisintroductie te geven in de circulaire economie. De PowerPoint behandelt de volgende onderwerpen:
Een streepje humor kan al eens helpen om lastige onderwerpen bespreekbaar te maken. MOS nodigde daarom cartoonisten Davo en Floris uit om zich uit te leven op heel wat duurzaamheidsthema's.
Uitgewerkt groepswerk waarbij de leerlingen meer leren over de ecologische voetafdruk van zichzelf en een gewoon huishouden.
Na de inleiding en het berekenen van de eigen voetafdruk, gaan de leerlingen in groep aan de slag om te kijken hoe ze …
Lesplan waarin de doelen en uitvoeren staan om met een groep leerlingen een verticale tuin aan te leggen. De leerlingen maken in deze les een schaalmodel in kleine groepjes.
Lesidee waarin de leerlingen meer leren over permacultuur en met elkaar in debat gaan over duurzame toepassingen in hun omgeving.
Artikel waarin dieper ingegaan wordt op de kerninzichten van het boek De heilige natuur.
Als neutrale wetenschappelijke instelling en ledenorganisatie neemt Pixii vanuit de passiefbouwprincipes koolstofneutraliteit als uitgangspunt voor de verduurzaming van de gebouwde omgeving.
OVUR-opdracht bij de film Food Forest (Louis De Jaeger). De leerlingen zoeken eerst meer informatie op over de documentairemaker. Vervolgens bekijken ze de film. Ten slotte reflecteren ze over wat ze zagen.
OVUR-opdracht bij de film 2040: join the regeneration. De leerlingen zoeken eerst meer informatie op over de film en de oplossingen die aangereikt worden. Vervolgens bekijken ze de film. Ten slotte reflecteren ze over wat ze zagen.
Djapo ontwikkelde in samenwerking met de partners van het Europese project Sharepair een lespakket dat jongeren inspireert en bewust maakt rond het herstel van elektr(on)ische apparaten, een van de belangrijkste afvalstromen in Europa.
Repareren is goed voor het klimaat en voor de lokale economie. Om het thema repareren onder de aandacht te brengen bij leerlingen, vind je in dit document een ideetje voor een creatieve, visuele opdracht waarbij de leerlingen op zoek moeten naar …
Instagramprofiel waarop uitwisselingen, activiteiten, EcoMentalitytips ... worden gedeeld.
Twee koolmezen zijn wanhopig.Hun jongen schreeuwen om rupsen.Maar die rupsen blijken verdwenen ...
Een waanzinnige moord?Een dwaze ontvoering?Een verschrikkelijke ziekte?
Speel het spel Waar zijn de rupsen? en ontdek waarom.
Waar zijn de …
Tijdens deze activiteit ontdekken leerlingen verschillende aspecten van een waterbiotoop, liefst in de directe schoolomgeving.
Een professor kreeg de opdracht de waterkwaliteit te bepalen van alle waterpartijen in de regio. De hulp van de klas is …
Heeft jouw school zich (onlangs) geregistreerd als MOS-school op de groene kaart of ben je dat van plan? Wil je ook starten met MOS? In dit webinar vertellen we in een notendop waar MOS voor staat en hoe we je begeleiden richting duurzame straffe …
26-01-2024, 14-05-2024
Daag je leerlingen uit om rond maatschappelijke problemen te werken die te maken hebben met recyclage/milieu.
Een opdracht voor buitenschools leren.
Bespreek het onderwerp met de cursisten in de klas. Geef de oefeningen mee naar huis.
Zorg voor voldoende inoefening vooraf: zoeken op een website, begrijpend lezen ...
De Stad Gent biedt Gentse lagere en middelbare scholen het GoodFood@School-traject aan. In samenwerking met Rikolto begeleiden we je school gedurende een schooljaar om een duurzaam voedingsbeleid uit te werken. Ook leerkrachten, directie, ouders en …
15-06-2023 tot 27-09-2024
Leerlingen krijgen inzicht in wat ons lichaam nodig heeft om gezond te zijn, en maken vanuit dit perspectief kennis met bekende en minder bekende plantaardige eiwitbronnen. Ze proeven, testen en ontdekken hoe ze zelf met deze producten aan de slag …
01-06-2023 tot 28-06-2024
Het educatief project Hout Vasthouden laat jongeren kennismaken met de levenscyclus van hout, met aandacht voor alle actuele thema's binnen milieueducatie. Bovendien werd de inhoud zodanig uitgewerkt dat deze heel uiteenlopende interesses kan …
Blijft het licht wel eens branden in de klas? Mag de verwarming soms wel een graadje lager? Deze pictogrammen helpen jou en je kleuters om kleine duurzaamheidsacties of grotere klussen te klaren!
In dit STEM-project worden je leerlingen uitgedaagd om de luchtkwaliteit van hun klaslokaal te meten en analyseren. Aan de hand van deze onderzoeksresultaten denken ze na over oplossingen om de luchtkwaliteit in de klas te verbeteren.
Mama Leert is een vervolg op een AMIF-project waarbij anderstalige moeders (of ouders) met jonge kinderen lessen volgen, terwijl hun kind wordt opgevangen. Ze leren de Nederlandse taal, terwijl er aan hun integratie wordt gewerkt, ze …
Biodiversiteit, zo belangrijk voor het bestaan van de wereld. We maken de kinderen bewust van het belang van biodiversiteit. Na een theoretisch en onderzoekend gedeelte, spelen de kinderen een spel om meer inzicht te krijgen in de samenwerking van …
29-05-2023 tot 28-06-2024
Dit lespakket over biologische landbouw en voeding is opgebouwd uit twee modules.
Inleidende module
Het lespakket start met een inleidende module over de algemene principes van biologische voeding. De leerlingen maken kennis met de …
Ons voedingspatroon draagt voor zowat dertig procent bij aan de opwarming van de aarde. Voeding is een zeer aantrekkelijk toegangspoortje om samen met je leerlingen aan milieuzorg te doen. Zowel in tuin als keuken leren kinderen aan den …
Een bundel met lesideeën rond het thema duurzaamheid. Je kan dit materiaal gebruiken in verschillende modules.
Onder andere volgende thema's komen aan bod:
Tijdens de workshop Europese Green Deal, naar een duurzame toekomst maken de leerlingen kennis met het alomvattend milieu- en klimaatplan van de EU.
We schetsen de hedendaagse milieu- en klimaatproblemen en de noodzaak aan een grondige verandering van …
We willen allemaal ons leven doorbrengen op plaatsen waar we ons goed voelen. Kan dat nog, nu er in Vlaanderen steeds minder open, onbebouwde ruimte is? Bovendien beginnen we steeds vaker de gevolgen te ondervinden van de slechte ruimtelijke …
Het project EU Got the Power heeft tot doel de reflectie en het debat onder leerlingen van het middelbaar te stimuleren over de huidige energie-uitdagingen en de acties die moeten worden ondernomen om veilige, duurzame en betaalbare energie te …
Ga met je leerlingen aan de slag rond het herstel van elektrische en elektronische apparaten met het gratis lesmateriaal Kapot goed! van Djapo en Sharepair.
Voor het Europees project Sharepair, dat streeft naar een duurzame en circulaire economie, …
De materialenvoetafdruk van Vlaanderen of Raw Material Consumption (RMC) is het totaal aan primaire grondstoffen die wereldwijd ontgonnen worden als gevolg van de Vlaamse consumptie.
Deze primaire grondstoffen zijn mineralen, …
De Europese consumptie van textiel heeft de vierde grootste impact op milieu en klimaatverandering, na voeding, huisvesting en mobiliteit. Textielconsumptie zit bovendien in de top drie van factoren die het meeste druk leggen op water- en …
Artikel waarin er inzichten en argumenten gegeven worden voor een nieuw economisch model.
Deze zijn gebaseerd op het boek Gered door de boomkikker, de grote toekomst van mens en natuur van Ignace Schops.
Artikel waarin er inzichten en argumenten gegeven worden voor een transitie in de toekomst.
Deze zijn gebaseerd op het boek Omarm de chaos door Jan Rotmans en Mischa Verhejden.
Wist je dat de mode-industrie verantwoordelijk is voor 10% van de broeikasgassen die worden uitgestoten door de mens?
Hoe komt het nu dat deze industrie zo nefast is voor het klimaat en het milieu? En waarom is er zoveel water nodig om …
Om aan onze Vlaamse consumptiebehoefte te kunnen voldoen, moeten we momenteel een groot deel van de benodigde grondstoffen uit het buitenland halen. Hergebruik, recyclage en hoogwaardige, lokale productie van textiel kunnen er voor zorgen dat de …
De leerlingen trekken op onderzoek uit om Willy Winter te helpen zich voor te bereiden op de koude winter. Ze leren over de seizoenen en het klimaat. Wist je dat de seizoenen niet overal ter wereld hetzelfde zijn? In de PIME-tuin gaan ze tijdens …
28-02-2023 tot 28-02-2029
De leerlingen leren op een speelse manier de natuur kennen en waarderen. Met een ervaren begeleider gaan ze op ontdekkingstocht: op zoek naar dierensporen, insectenhotels, konijnentoiletten en bijzondere planten. Ze meten weerselementen, proeven …
De leerlingen kruipen in de huid van professionele speurders. Ze ontrafelen de verdachte dood van één van de dieren uit de PIME-vijver. Om de dader op het spoor te komen, onderzoeken ze de waterkwaliteit, pluizen ze de omgeving uit …
Een workshop in de klas om jongeren bewust te maken van de impact van hun koopgedrag op zichzelf, op de planeet en op toekomstige generaties.
De wereld is eigendom van alle mensen, de huidige en de toekomstige generaties. Dat betekent dat we onze …
23-09-2021 tot 31-12-2028
Biodiversiteit onder druk staat helemaal in het teken van biodiversiteit, klimaat en hoe deze twee factoren elkaar beïnvloeden. De leerlingen trekken onze natuurtuin in om de plaatselijke biodiversiteit van dichterbij te bekijken. …
20-03-2023 tot 31-05-2025
In deze video ontdekken de leerlingen wat de bedreigingen zijn voor de biodiversiteit en welke gevolgen daarmee gepaard gaan. Miero de miereneter neemt de leerlingen mee naar Berry, de ijsbeer, waarvan het leefgebied alsmaar kleiner wordt. …
Kunststofafval een tweede leven geven? Jouw leerlingen klaren de klus. In ons Circular Materials Center in Kortrijk staan ze zelf aan de knoppen.
01-09-2023 tot 30-06-2024
Zakboekje met cartoons i.v.m. het klimaat en landbouw.
Je kan ze gebruiken als introductie, discussiemateriaal of bron.
Wereldwaterdag@school is één van de zes actiedagen van de campagne GoodPlanet Challenges.
Wereldwaterdag@school is… een symbolische actiedag waarop we extra zorgzaam omgaan met water. Dit jaar staat wereldwaterdag in het …
De leerlingen maken kennis met concrete voorbeelden van de impact van de Israëlische bezetting en het militaire geweld op het milieu.
Het inzicht verworven door deze les is ook relevant voor andere mondiale conflicten.
In deze collectie vind je beeld- en geluidsfragmenten over ecosysteemdiensten, samen met meer context en concrete lestips. Ecosysteemdiensten omvatten al de goederen en diensten die ecosystemen aan de samenleving leveren, zoals …
Train alvast je verwondering, want met de schatkaart loert achter elke boomstam een verrassing. Ga op zoek naar een spechtensmidse, voorspel het weer met een dennenappel en maak een sporenafdruk van een paddenstoel. Of wat dacht je van …
Ontdek snel hoe een (toekomstige) buurt scoort en hoe bereikbaar belangrijke voorzieningen zijn te voet of met de fiets.
Jouw klas zit vol met toekomstige verhuizers. De Mobiscore wil mensen laten stilstaan bij de mogelijke milieukost van …
Educatieve bundel met presentatie over vegetarische en veganistische voeding:
In deze tweede video van de vijfdelige reeks over waterzuivering kom je te weten hoe de mechanische zuivering van het waterzuiveringsproces werkt.
Bio, dat klinkt als goed voor het milieu. Maar klopt dat ook in het geval van bioplastic? Is bioplastic goed voor het milieu? Mogen we het eigenlijk wel bij het gft-afval en zelfs in de natuur gooien? Of is het verhaal toch iets complexer?
Prof. …
In deze derde video van de vijfdelige reeks over waterzuivering kom je te weten hoe de biologische zuivering van het waterzuiveringsproces werkt.
In deze laatste video van de vijfdelige reeks over waterzuivering kom je aan de hand van een samenvatting van de vier vorige video's te weten hoe het zuiveringsproces werkt.
In deze vierde video van de vijfdelige reeks over waterzuivering kom je te weten hoe de nabezinking van het waterzuiveringsproces werkt.
Op deze pagina vind je links naar de verschillende afleveringen van MOSterdPod. MOSterdPod is een podcast rond duurzaamheidseducatie. De reeks gaat over leerlingenparticipatie, een terugblik op 20 jaar MOS en vooruitblik, …
Een unieke kans!
Naast het gezin speelt ook de school een cruciale rol in het leren over, en aanleren van gezonde, duurzame eetgewoonten. Om scholen hierin te ondersteunen, lanceert de dienst milieu en klimaat van stad Gent samen met Rikolto …
Dit is de eerste video in de vijfdelige reeks over waterzuivering. In dit fragment maak je kennis met Aquafin en kom je te weten wat het bedrijf juist doet.
In dit rollenspel kruipen leerlingen in de huid van lobbyisten en parlementsleden die moeten beslissen of ze een wet aannemen die repareren makkelijker maakt. Leerlingen krijgen zo ook inzicht in hoe wetten tot stand komen, hoe Europese wetgeving …
In deze quiz ontdekken leerlingen:
Lesvoorbereiding met links naar een Kahoot! en presentatie.
In de Kahoot!-quiz ontdekken leerlingen:
Groepsopdracht bij de informatieve tekst (interview) uit het tijdschrift Don Bosco magazine met leerlinge Hanne (Don Bosco Haacht). Daarnaast zijn er ook vragen voor een reflectie rond milieu en ecologie voorzien.
Op deze website vind je verhalen rond het thema duurzaamheid. De verhalen bevatten ook didactische wenken en werden vertaald in verschillende talen.
Je vindt er o.a. verhalen over klimaatopwarming, energieverspilling, bodemvervuiling, …
Dit natuurspel is een estafette waarbij twee groepen van vier spelers tegen elkaar racen. De spelers proberen zoveel en zo snel mogelijk stuifmeel te verzamelen in hun nestplaats. Leerlingen leren zo het belang van bijen in de natuur inzien.
Deze webpagina biedt een overzicht van de subsidies waarvoor jouw school een aanvraag kan doen. De handige zoekmodule helpt jou om jouw zoekopdracht te verfijnen.
Vind zo subsidies om jouw school te vergroenen, klimaatprojecten te financieren ...
Maak van jouw school een milieuvriendelijke en duurzame leer- en leefomgeving. MOS helpt je op weg. Naast begeleiding op maat, informatie en inspiratie, biedt MOS heel wat vormingen aan.
Het vormingsaanbod van MOS is volledig gratis.
Op stap met je klas? Kies voor duurzame mobiliteit.
Ga je met je klas op stap naar een organisatie die rond duurzaamheid werkt? Dan kan je een MOS-pas van De Lijn aanvragen, waarmee je met je leerlingen gratis gebruik kan maken van het bestaande …
Je provinciale MOS-begeleider ondersteunt je school in een vergroeningstraject op maat. MOS heeft oog voor de brede schoolbenadering en zet in op samenwerking met partners.
Alles gebeurt op jullie maat en ritme. MOS ondersteunt, coacht en inspireert.
Wil je met je school werken rond het thema duurzame voeding? Neem contact op met je provinciale MOS-begeleider. Hij of zij werkt samen met jou graag een begeleiding op maat van de school uit.
Ga je liever zelf aan de slag? Op deze webpagina …
Wil je met je school werken rond het thema biodiversiteit? Dat is altijd een goed idee, want onze wilde planten en dieren kunnen jullie hulp gebruiken.
Zelf ondersteuning nodig? Contacteer je provinciale MOS-begeleider.
DOE MEE! Iedere Vlaamse of Nederlandstalige Brusselse kleuter-, lagere of secundaire school die werkt rond duurzame ontwikkeling kan MOS-school worden.
Wat is een MOS-school? Een MOS-school is een kleuter-, lagere of secundaire school die een duurzame …
Welkom bij MOSterdPod, een podcast waarmee we het twintigjarige bestaan van MOS vieren. Vier afleveringen lang duiken we samen met jullie in de veranderingen, vraagstukken en prangende duurzaamheidsthema’s van de afgelopen jaren. En …
Wij houden er ook niet van om gevolgd te worden. Daarom gaan we zorgvuldig om met jouw privacy.
Noodzakelijke cookies: voor de correcte en veilige werking van de website.
Functionele cookies: voor een betere ervaring (b.v. automatisch aanmelden). aanbevolen
Mediacookies: voor het insluiten van video en andere media. aanbevolen
Statistische cookies: voor anonieme analyses ter verbetering van de ervaring.
We plaatsen cookies om de ervaring te verbeteren en onze website te monitoren.
Voorkeur bewaren