Welbevinden op school onder de aandacht met mindfulness
We leven in een snelle en drukke maatschappij waarbij je al eens durft te vergeten om te rusten en te ontstressen. 'Scholen zijn de uitgelezen plaats om geestelijk welbevinden bespreekbaar te maken', zegt klinisch psycholoog en gedragstherapeut Filip Raes in Klasse.
Het is dan ook geen grote verrassing dat steeds meer leraren 'mindfulnessoefeningen' in hun lesgeven verwerken. Met de oefeningen hopen ze dat leerlingen meer rust voelen en zelfvertrouwen krijgen, maar ook zelf meer ontspannen voor de klas staan.
'Daag leerlingen uit om van de stilte te proeven'
'Mindfulness helpt me om te gaan met mijn eigen onrust. Je legt de focus eerst op jezelf om dan met bewuste aandacht bij de leerling te kunnen zijn. Rust ervaren van binnen, is van cruciaal belang om de oefeningen te doen met je leerlingen', laat Mia Jansen, lerares secundair in het Atlas College in Genk en voorzitster van de Commissie Onderwijs bij vzw Moment ons weten.
Mia merkt dat haar leerlingen openstaan voor het thema en graag vragen stellen. 'Er is niets mis om mindfulness in een lessenreeks aan te bieden. Toch geloof ik sterk in de kracht van korte 'mindfulle momentjes' in de les. Je gebruikt een aandachtsoefening beter op het moment dat je leerlingen het nodig hebben. Voor een toets, bij veel tumult, om te concentreren bij het begin van de les ... Simpele oefeningen helpen je daar bij. Laat ze bijvoorbeeld de ogen even sluiten of focus op de juiste zithouding.'
'Je moet durven en proberen. Ooit moest ik tijdens de studie toezicht houden en daagde de leerlingen uit. 'Willen jullie van de stilte proeven?', vroeg ik. Ze waren enthousiast en we maakten er een fijn lesuur van. Een leerling met gedragsproblemen stapte achteraf naar me toe en vertelde me dat zulke rustsessies was wat ze nodig had.'
Professor Filip Raes, gaat zelfs verder: 'We hebben onderzoek gedaan bij leerlingen in het secundair onderwijs. De leerlingen die mindfulness volgden, vertoonden effectief minder angsten, stress en depressie – ook op langere termijn.'
Lees via deze link het volledige onderzoek.
Mindfulness, wat is dat?
Mindfulness is een combinatie van oosters boeddhisme en technieken uit de westerse psychotherapie. 'Het is aandachtig zijn voor wat er in het hier en nu gebeurt op een aanvaardende en niet-veroordelende manier. Concreet: stilstaan bij wat er in je en rond je gebeurt zonder dat je er van alles begint bij te denken', zegt Raes.
Mia Jansen: 'Ik heb een coaching gevolgd over welbevinden bij jongeren. Toen ik in mijn klas communicatievaardigheden mocht geven, ben ik vol goede moed naar mijn directie gestapt met de vraag om aan de slag te gaan met mindfulness. Mijn directeur steunde me meteen. Ik startte met een reeks van tien lesjes.'
'Leerlingen houden nu zelfs hun middagpauze vrij om samen oefeningen te doen. Reacties als 'zalig om 's avonds zo rustig in slaap te vallen', of 'het helpt om me beter te concentreren', doen me goed.
Hulpmiddel voor iedereen?
'Soms werkt het niet, ook niet bij jongeren op scholen. Dus we mogen zeker niet te hard van stapel lopen. Je kan niet verwachten dat het altijd en bij iedereen helpt. Misschien werkt het soms ook voor een stuk omdat jongeren in groep samen praten over problemen. Weten dat je niet de enige bent die piekert, kan al helpen', zegt onderzoeker Raes.
Lees bij de collega's van Klasse nog meer over het onderwerp. Of zet dit thema in de kijker in de periode van Rode Neuzen Dag. Dat project steunt lokale schoolprojecten die jongeren mentaal en fysiek sterker maken.
-
Hé, ik ben helemaal oké: Spelboekje rond zelfwaardering
Met dit spelboekje kan je samen met je kind aan de slag rond het thema zelfwaardering. Op een speelse manier leert het kind zichzelf kennen. Dit versterkt het idee dat hij mag zijn zoals hij is, met zijn sterktes en zwaktes. Op deze manier wordt …
Downloadbaar lesmateriaal (85)Leerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
MiMoKi: Mindfulness voor kinderen
Op de site vind je informatie, educatieve filmpjes en materialen rondom mindfulness voor kinderen.
Website (7) -
Mindfulness op school en thuis: troost
Kruip in een eitje. Verzacht je verdriet. Adem in. Adem uit.
Video (3) -
Mindfulness op school en thuis: kalm worden
Van brullen tot miauwen. Van rennen tot slapen. Rustig worden als leeuw.
Video -
Mindfulness op school en thuis: ontspannen
Ontspan je met een high five. en beheers je ademhaling.
VideoGOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Misverstanden over mindfulness rechtgezet
In deze video bespreekt professor Filip Raes wat Mindfulness is en wat het mogelijke nut ervan is. Hij scheidt zin en onzin over Mindfulness, wat interessante achtergrondinformatie is als je het in je onderwijs wil binnen brengen.
VideoLeerkracht, GOK- of zorgcoördinator, ondersteuner -
Mindfulness op school en thuis: concentratie
Concentratiedipje? Volg de klok en vind de focus. En ontspan je.
Video -
Mindfulness op school en thuis: aandacht hebben
Aandacht hebben, kan je leren. Door bijvoorbeeld een appel te tekenen, een echte appel.
Video -
Mindfulness op school en thuis: gaan slapen
Is je kind overgekookt na een drukke dag (op school)? Na deze oefening ben je klaar om te gaan slapen.
Video -
Hey, ik ben oké in klas en school
Ankerpunt vzw komt bij jou in de klas.
Deze workshop zet in op het welbevinden van elke leerling, de hele klas en natuurlijk ook die van de leerkracht. Het is dé perfecte kans om de kinderen op jouw school mentaal, fysiek en sociaal sterker te …tot, tot
Nascholing of activiteit -
Jens Dendoncker: Getuigenis
'Toen ik voor het eerst zo diep zat, was ik ervan overtuigd dat het nooit zou weggaan. En dat is wel gebeurd.'
Als het even donker wordt … Comedian en presentator Jens Dendoncker weet wat er dan gebeurt. Hij zat in de secundaire school toen het …
Video -
Welke stappen kan je ondernemen als leerlingen donkere gedachten hebben?
Wat hebben de vier poten van een stoel te maken met het verschil tussen somberheid en depressie? Je hoort het van klinisch psycholoog Saartje Moens. Zij ziet in jou als Sidekick Sam de perfecte observator om de eerste signalen van donkere …
Video