Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Eerste hulp bij reanimeren en defibrilleren: Affiche
Op deze affiche vind je het stappenplan van reanimeren en defibrilleren.
Downloadbaar lesmateriaal -
Eerste hulp secundair onderwijs: Train the trainer
Wil je eerstehulplessen geven aan jouw leerlingen uit het secundair onderwijs, maar je weet niet goed hoe hier aan te beginnen? Geen nood. Tijdens deze praktijkgerichte train the trainer gaan we samen aan de slag met de nieuwe eindtermen …
, , , ,
Nascholing of activiteit -
Vier stappen van EHBO: Bordspel
Door middel van dit educatief bordspel maken je leerlingen zelf kennis met de vier stappen van eerste hulp:
- veiligheid,
- toestand,
- alarmeer,
- eerste hulp.
Downloadbaar lesmateriaal (11)Student (lerarenopleiding) -
Racisme in het voetbal: Audiovisueel lesmateriaal
In deze collectie vind je audio en video voor een les over racisme in het voetbal. De redactie van Het Archief voor Onderwijs zocht naar sprekend beeldmateriaal en geknipte fragmenten om dit onderwerp voor de klas te brengen. Gebruik de collectie …
Video -
Nathan Verboomen: Leesopdracht
Vragen bij de informatieve tekst (interview) uit het tijdschrift Don Bosco magazine met scheidsrechter Nathan Verboomen. Ook de antwoorden staan in dit document.
Downloadbaar lesmateriaal (8) -
Heffen en tillen: Kruiswoordraadsel
Een kruiswoordraadsel als tussendoortje of afsluiter bij de lessen heffen en tillen binnen het thema veiligheid.
Downloadbaar lesmateriaal (13)Leerkracht -
Seriousgame sauve une vie: Reanimatie
Op de website Sauve une vie vind je serious games die je laten zien en ervaren wat je moet doen in een aantal EHBO-situaties. Onderneem op verschillende momenten gepaste acties in deze aflevering waarin Cathy een hartaanval kreeg.
Interactieve oefening (14)Leerkracht -
OVAM: Kenniswijzer educatie
Op deze webpagina vind je inspiratie voor onderwijs, vormingen en sensibilisatie om zelf te verwerken en vrij te gebruiken o.a. beleidsteksten, regelgeving, goede voorbeelden en praktijk, infographics, studies, onderzoeken en lespakketten van de …
Website -
Differentiatie- en verrijkingsmateriaal voor hoogbegaafden: Overzicht
Een tabel met materialen en methodes van uitgeverijen die kunnen gebruikt worden bij differentiatie en verrijking voor cognitief sterke leerlingen.
Er wordt vermeld voor welk vak en in welk leerjaar ze bruikbaar zijn.
Downloadbaar lesmateriaal (10) -
Yes, ik ben niet verslaafd!: Theater over drugspreventie
Verslaving is een toestand waarin een persoon fysiek en/of mentaal van een gewoonte of stof afhankelijk is. Zodanig afhankelijk dat hij/zij deze gewoonte of stof niet, of heel moeilijk, los kan laten. Het gedrag van de persoon is …
tot
Nascholing of activiteit -
COSMO: Virtual reality en augmented reality
COSMO is een onderzoeksproject waarbij zowel bedrijven uit de maakindustrie, onderzoeksgroepen alsook secundaire scholen betrokken zijn.
ArtikelLeerkracht -
Op ontdekkingstocht naar de beiaard van de Universiteitsbibliotheek te Leuven
Wist je dat de beiaard een Vlaamse uitvinding is (anno 1510!) en dat Leuven met vijf beiaarden tot de wereldwijde top behoort? Ontdek met je klas alles over dit enorme instrument tijdens een bezoek aan de bibliotheektoren. De beiaard in de …
Nascholing of activiteit