Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Het versterken van de Pedagogical Content Knowledge in PAV: PCK-module voor student-leraren en leraren
Project Algemene Vakken (PAV) is een complex vak om te onderwijzen. Het is een geïntegreerd vak dat inhouden uit volgende uiteenlopende disciplines combineert:
- Nederlands,
- wiskunde,
- natuurwetenschappen m.i.v. STEM, …
Downloadbaar lesmateriaal -
Vlaanderen in Cijfers 2023: Vlaamse openbare statistieken
Deze publicatie geeft aan de hand van een uitgebreide set Vlaamse openbare statistieken een kernachtig beeld van Vlaanderen.
De statistieken beslaan een ruime waaier aan thema’s en werden gegroepeerd in vier grote onderdelen:
- bevolking en …
Downloadbaar lesmateriaalAndere functie -
De negentiende eeuwse klassenmaatschappij: Lespakket
Via de schilder- en beeldhouwkunst van de tweede helft van de negentiende eeuw vangen we binnen dit lespakket een glimp op van het leven in die periode. Zowel de wereld van gedistingeerde dames en heren als de wereld van mijnwerkers en …
Downloadbaar lesmateriaal -
Mijn leefomgeving en haar geschiedenis: Lesmap Brussel
Je denkt misschien dat je je leef- en woonomgeving in Brussel goed kent: je buurt, je school of het park aan het eind van je straat? Maar er zijn nog zoveel andere dingen te ontdekken. Aan de hand van de zes thema’s in de lesmap:
-
…
Downloadbaar lesmateriaal (4) -
De tijd van Daens: Krant
De tijd van Daens staat symbool voor de ellendige omstandigheden waarin arbeiders en boeren aan het einde van de negentiende eeuw werkten en leefden. Priester Daens werd het boegbeeld van de strijd tegen dit onrecht. Maar wie was Priester Daens? …
Downloadbaar lesmateriaal (7) -
Vlaanderen in Cijfers 2021: Vlaamse openbare statistieken
Deze publicatie geeft aan de hand van een beperkte set Vlaamse openbare statistieken een kernachtig beeld van Vlaanderen.
De statistieken beslaan een ruime waaier aan thema’s en werden gegroepeerd in vijf grote onderdelen:
- bevolking en …
Downloadbaar lesmateriaalAndere functie -
Migratie en vluchtelingen: Inspiratielijst
Wil je in de klas aan de slag gaan rond het thema vluchtelingen? In ons documentatiecentrum hebben we heel wat educatief materiaal en ook online is er heel wat beschikbaar. We bundelden dit in een inspiratielijst. Alle fysieke materialen uit deze …
Downloadbaar lesmateriaal -
Digitaal leren in de pandemie: best practices uit het handboek
Tijdens het academiejaar 2020-2021 gaf de wereldwijde pandemie de Europeana-gemeenschap van opvoeders de kans om relevanter te worden in hun werk om digitale cultuur te integreren in leerpraktijken en om nog verder te groeien. Evenementen zoals de …
Vertaald door
Downloadbaar lesmateriaal -
Vlaanderen in Cijfers 2022: Vlaamse openbare statistieken
Deze publicatie geeft aan de hand van een beperkte set Vlaamse openbare statistieken een kernachtig beeld van Vlaanderen.
De statistieken beslaan een ruime waaier aan thema’s en werden gegroepeerd in vijf grote onderdelen:
- bevolking en …
Downloadbaar lesmateriaalAndere functie -
Actionbound: Gebruikershandleiding
Deze handleiding legt stap voor stap uit hoe je met de toepassing Actionbound aan de slag gaat. Met Actionbound kan je een stadsspel op tablet of smartphone in elkaar steken waarbij deelnemers (multimediale) informatie moeten verwerken, vragen …
Downloadbaar lesmateriaal (31)ICT-coördinator -
Intercultureel werken met erfgoed: Leidraad
Deze leidraad, van de hand van Leen Alaerts, wil leerkrachten en erfgoedmedewerkers inspireren om een interculturele dialoog tot stand te brengen in erfgoededucatie. Een interculturele dialoog is een authentieke ontmoeting tussen de culturele …
Downloadbaar lesmateriaal -
Nelson Mandela: Verhaal, activiteiten, denkvragen
Inhoud van dit acht bladzijden tellende bundeltje:
- de levensloop van Mandela wordt samengevat in drie bladzijden, voorzien van een duidelijke structuur;
- bij Activiteiten vind je tal van mogelijke werkvormen;
- een reeks denkvragen wordt gevolgd …
Downloadbaar lesmateriaal (40)Leerkracht