Leerlijnen Frans

Leerlijnen Frans TSO algemeen "une ébauche"

1    Wat zijn leerlijnen?

Je wil met de leerstof, het leerplan en de leerlingen ergens naartoe: naar een grotere competentie in je vakgebied, naar een groeiende complexiteit en meer diepgang in de verwerking van de leerstof. M.a.w. er zit een duidelijke lijn in wat je doet.
En elke leraar is met z’n klas naar ergens onderweg, zet bakens uit,en volgt een bepaalde route om z’n doel te bereiken.
Leerlijnen formuleren is iets anders dan een jaarplan opstellen of een agenda bijhouden. 

Leerlijnen formuleren betekent expliciet zeggen wat we in een bepaalde richting, in een bepaald jaar concreet doen om een bepaald leerplandoel of een eindterm te bereiken.

M.a.w. de routes die we volgen in kaart brengen. Leerlijnen expliciet formuleren is de structuur, het raamwerk van de leerstof helder maken voor lln., vakcollega’s, collega’s andere vakken, leerlingbegeleiders en iedereen die in het leerproces een actieve rol speelt.

2    Een concreet voobeeld uit de vakgroep Frans:

Je maakt een listing van alle leerplandoelen of eindtermen uit je officiële leerplan.
Je vult bij elk leerplandoel of eindterm in wat en in welke lessen of lesonderdelen je concreet doet om die eindterm of dat leerplandoel te realiseren (+verwijzing handboek).
Dit werkt zeer verhelderend voor jezelf als instument om bij te sturen als bepaalde doelen te veel of te weinig aan bod komen.

Het is ook verhelderend voor vakcollega’s als blijkt dat Expliquer le chemin 4x op 7 jaar aan bod komt. Je hebt dan een perfect zicht op de voorkennis en competenties (leerinhouden en vaardigheden) kunnen worden geoptimaliseerd. Het item kan dan per graad duidelijk omschreven worden en evolueren van “kort en eenvoudig voorbereid vraaggesprekje over de bakker om de hoek” in de eerste graad naar het geven van een complexe routebeschrijving voor buitenlanders die een tentoonstelling willen bezoeken waar je aan mee werkt, in de derde en vierde graad.

De vakgroep Frans heeft hieraan al 2 jaar gewerkt olv onze pedagogisch begeleider Dhr. D Vanden Wouwer.  Formulieren en modellen werden opgemaakt en je kan die altijd bij ons opvragen.

3    Leerlijnen kunnen vertikaal zijn:

vb. uit vakgebied Frans: gespreksvaardigheid
van eenvoudige vraag- en antwoordtechnieken in de eerste graad over voorgestructureerde, voorbereide korte, eenvoudige dialogen in de tweede graad gaan naar autonoom transactioneel gesprek in de derde graad.

    en horizontaal:
een item komt in verschillende vakken van een bepaald leerjaar aan bod. Elk vak legt andere accenten en behandelt ofwel het hoe, het waarom, de historische achtergrond of maatschappelijke context, doet aan reflectie over of werkt aan de correcte uitdrukking ervan in taal of beeldende vorming.

4    De voordelen van leerlijnen:

Je geeft efficiëntere lessen omdat overlap en herhaling worden vermeden. (Verveelde gezichten in je klas: “Mevrouw dat hebben we vorig jaar al gedaan!”) Je komt niet voor onverwachte lacunes te staan (“Hoe? hebben jullie dat vorig jaar niet gezien?”)

Je hebt inzicht in de structuur van het grotere geheel van de leerstof, vertikaal binnen de vakgroep maar ook horizontaal hoe vakken voortdurend naar elkaar verwijzen.

Collega’s kunnen hun lessen en hun visie op elkaar afstemmen. Je kan de continuïteit met vorige en volgende jaren verzekeren.
Bij het samenbrengen van leerlijnen zie je bvb. dat een bepaalde collega op een heel                 cognitieve manier met de leerstof omgaat, terwijl de collega’s van het voorgaande en het         volgende leerjaar daar erg communicatief mee omspringen.
Dat betekent niet dat je je eigen lesstijl moet laten varen.
Het is een rijkdom. Het geeft je de mogelijkheid de aanpak van je collega’s positief te             kaderen en aan de leerlingen te communiceren als een verrijking.

vb.1 “Je hebt vorig jaar de nadruk gelegd op het kennis verwerven en het beheersen drillen         van basisweten en  basisvaardigheden van ons vak. Dit jaar gaan we deze degelijke basis         toepassen in praktisch bruikbare taalsituaties.”

vb. 2 “Je hebt vorig jaar een begin gemaakt met communicatieve vaardigheden in concrete taalsituaties. Dit jaar gaan we de nadruk leggen op een stevige theoretische, grammaticale      onderbouw met veel oefeningen en drill.

Je hebt een duidelijk zicht op de voorkennis en de beginsituatie van je leerlingen.

Leerlijnen zijn een belangrijke leidraad bij het opstellen van een jaarplanning.

De continuïteit in groeiende complexiteit van taken wordt gewaarborgd.

Je kan continuïteit/eenvormigheid nastreven in het taalgebruik bij het formuleren van opdrachten.

Leerlijnen zijn een handig hulpmiddel bij het plannen van geïntegreerd vakoverschrijdend werken (projecten e.d.).

En het hoeft niet meer gezegd dat leerlijnen voor leraars een goed instrument zijn bij zelfevaluatie.

Leerlijnen zijn routes die je toelaten wegwijs te raken in het landschap van de leerstof, je zal onvermoede kruisingen ontdekken met de paden die collega’s bewandelen en je horizon enorm verruimen.

Bronnen: VVSKO