Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Translanguaging in groepswerk
Korte videoreportage over hoe je je leerlingen kan toelaten hun thuistaal in te zetten tijdens het groepswerk.
VideoNieuwPedagogisch begeleider -
Europees burgerinitiatief: Educatieve toolkit
De educatieve toolkit van het Europees Burgerinitiatief (EBI) heeft tot doel leerlingen de kennis en vaardigheden bij te brengen die zij nodig hebben als actieve en betrokken EU-burgers. De toolkit is gericht op het Europees burgerinitiatief. Na …
WebsiteNieuwLeerkracht, Ander -
Made in Bangladesh: Verwerkingsopdracht
Deze bijdrage bevat een verwerkingsopdracht bij een reportage van Koppen over overconsumptie. De video is terug te vinden op Het Archief voor Onderwijs (zie link in bestand).
Downloadbaar lesmateriaalNieuwLeerkracht -
CLIL Connect Conference: Save the date
Ontdek de kracht van verbinding in het onderwijs op de CLIL Connect Conference.
Ben jij een onderwijsprofessional of onderzoeker in CLIL en meertalig onderwijs? Dan is dit jouw kans om te verbinden, leren en groeien. Van de Noordzee tot de …tot
Nascholing of activiteitNieuwLeerkracht -
Mediawijs omgaan met misleidende informatie: Groepstaak
Een leidraad voor leerlingen om een groepsopdracht over misleidende informatie tot een goed einde te brengen. De leerlingen onderzoeken in groep een vorm van desinformatie.
Downloadbaar lesmateriaalNieuwLeerkracht, ICT-coördinator -
Is dat echt zo: Herken jij een echt nepbericht?
Verzonnen berichten, video’s die zijn bewerkt en cijfers die niet kloppen. Vraag jij jezelf wel eens af of iets echt zo is? Deze site laat zien hoe nepnieuws werkt en hoe je het kan herkennen.
Isdatechtzo.nl is ontwikkeld door het Netwerk …
WebsiteNieuwLeerkracht, Ander -
LHBTIQ+: De Basiscursus
Het is belangrijk dat iedereen zich welkom en veilig voelt in de zorg. In deze basiscursus leer je over de begrippen sekse, gender en seksuele oriëntatie. Ook leer je over inclusieve communicatie en hoe je dat aanpakt, hoe je zichtbaar een …
VideoLeerkracht -
Het verhaal van Vlaanderen: Van 1939 tot 1999
Kahoot!-quiz bij Van 1939 tot 1999, de tiende aflevering van Het verhaal van Vlaanderen.
Interactieve oefeningLeerkracht -
Het verhaal van Vlaanderen: De Groote Oorlog
Kahoot!-quiz bij De Groote Oorlog, de negende aflevering van Het verhaal van Vlaanderen.
Interactieve oefeningLeerkracht -
Het verhaal van Vlaanderen: De industriële revolutie
Kahoot!-quiz bij De industriële revolutie, de achtste aflevering van Het verhaal van Vlaanderen.
Interactieve oefeningLeerkracht -
Het verhaal van Vlaanderen: Voor Outer en Heerd
Kahoot!-quiz bij Voor Outer en Heerd, de zevende aflevering van Het verhaal van Vlaanderen.
Interactieve oefeningLeerkracht -
Het verhaal van Vlaanderen: Hoe geraak ik in de hemel?
Kahoot!-quiz bij Hoe geraak ik in de hemel?, de zesde aflevering van Het verhaal van Vlaanderen.
Interactieve oefeningLeerkracht