Sleutelcompetentie: historisch bewustzijn
In deze sleutelcompetentie is historische fenomenen situeren in een historisch referentiekader een belangrijke bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn om historische fenomenen, bronnen en beeldvorming te situeren in tijd, ruimte en in brede maatschappelijke (= politieke, sociale, culturele en economische) domeinen, de drie dimensies van een inhoudelijk historisch referentiekader.
Daarin onderscheiden de leerlingen kenmerken van samenlevingen binnen de bestudeerde historische periodes van het courante westerse historische referentiekader en identificeren ze scharnierpunten die de overgang tussen periodes markeren.
Primaire en secundaire bronnen
Kritisch reflecteren met en over historische bronnen is een volgende bouwsteen. Leerlingen moeten in staat zijn historische informatie in bronnen te onderscheiden en te duiden (= kritisch reflecteren met bronnen). Daarbij moeten zowel primaire als secundaire bronnen altijd kritisch worden geanalyseerd en naar waarde geschat.
In het licht van een specifieke historische vraag moeten leerlingen in staat zijn bronnen te selecteren en de bruikbaarheid, waarde, representativiteit en betrouwbaarheid van een bron te evalueren (= kritisch reflecteren over bronnen). Zo zien leerlingen in dat bronnen nooit neutraal, volledig en objectief kunnen zijn. Tegelijk leren ze waardevolle van onbetrouwbare bronnen onderscheiden.
Historische beeldvorming
In deze sleutelcompetentie is het ook de bedoeling om tot beargumenteerde historische beeldvorming te komen vanuit verschillende perspectieven. Vanuit een historische vraag en kritische bronnenanalyse leren de leerlingen bestaande historische beeldvorming kritisch deconstrueren. Door het zelf in acht nemen van meerdere perspectieven kunnen ze zo een beargumenteerd antwoord op een historische vraag formuleren en historische beeldvorming creëren.
Zo bouwen ze kennis op en breiden ze hun historische referentiekader uit. Leerlingen leren ook reflecteren over de complexe relatie tussen verleden, heden en toekomst en die duiden. Via kritische bronnenstudie zien leerlingen in dat verleden en geschiedenis geen synoniemen zijn, dat het verleden zelf en het beeld van dat verleden nooit hetzelfde kunnen zijn.
Geschiedenis
We kunnen het verleden niet rechtstreeks meer kennen, maar enkel tot een beeld ervan komen via de studie van overblijfselen en bronnen. Leerlingen begrijpen zo dat geschiedenis een constructie is, gebaseerd op de interpretatie van bronnen. Zo kunnen er meerdere visies op eenzelfde historische gebeurtenis naast elkaar bestaan, voor zover het gaat om beargumenteerde historische beeldvorming.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Breng de Romeinse Keizers tot leven
Artikel over de kansen om hedendaagse technologie te verbinden met het verleden. Hoe kunnen we jongeren bewust maken van zowel de kansen als de risico's van dergelijke technologieën? In dit lesmateriaal kruip je in de huid van figuren als …
ArtikelLeerkracht, ICT-coördinator, … -
Duik in Het verhaal van Vlaanderen met de experten uit de reeks, op Het Archief voor Onderwijs
Het verhaal van Vlaanderen maakt het verleden tastbaar en visueel aantrekkelijk. De hele reeks is permanent beschikbaar op Het Archief voor Onderwijs, samen met exclusieve filmpjes op maat van de klas - gemaakt met de experten uit de reeks - …
Artikel -
Sander De Keere en Thibault Christiaensen zoeken nieuwe klassiekers
Bach of toch maar Ed Sheeran? In Iedereen beroemd duiken Sander De Keere (Klara) en Thibault Christiaensen (StuBru) de muziekgeschiedenis in, op zoek naar nieuwe klassiekers. Wat is voor jou een echte ochtendklassieker? En wat zou het …
Artikel -
De geschiedenis van de fiets: Overzicht
Dit artikel behandelt de evolutie van de fiets in vijf stappen, van loopfiets tot rijwiel.
- Laufmachines en hobby-horses
- Pedalen op de loopfiets
- Hoger, sneller en ... gevaarlijker
- De tricycle
- Een safety op luchtbanden
Artikel -
Historische reconstructies in games zijn meerwaarde
François Hardy, leerkracht geschiedenis aan de secundaire school, Haute Ecole Charlemagne in Luik, en tevens oprichter van Artemis (website in het Frans) is in dit artikel aan het woord. Artemis is een educatieve website die het leerproces …
Artikel -
COSMO: Virtual reality en augmented reality
COSMO is een onderzoeksproject waarbij zowel bedrijven uit de maakindustrie, onderzoeksgroepen alsook secundaire scholen betrokken zijn.
ArtikelLeerkracht -
Assassin's Creed Discovery Tour: Oude Griekenland en Oude Egypte
Een wandeling van Athene naar Sparta ten tijde van de Peloponnesische Oorlogen? Weten hoe mensen in het oude Griekenland leefden of een praatje over politiek slaan met Socrates en Perikles? De klassieke wereld van het oude Griekenland of …
Artikel (8)Systeembeheerder -
Film en beeld in afstandsonderwijs
Wil je je leerlingen iets anders aanbieden dan Netflix en laten zien wat de alternatieven zijn? Wil je hen bedreven maken in de wetten van de film en de beeldtaal? Bekijk het aanbod.
Artikel -
Musea zetten hun deuren digitaal open met aangepast lesmateriaal
Alle musea zijn dicht, maar je kan op zoveel educatieve manieren de collecties verkennen.
Net op momenten als deze kan je kinderen en jongeren met musea laten kennismaken.Vele medewerkers hebben trouwens aangepast lesmateriaal en tips uitgewerkt om …
Artikel (6) -
Cultuurhuizen brengen aanbod naar je virtueel klaslokaal
Nu je met je klas geen museum meer kan bezoeken, geen schoolvoorstelling kan bijwonen of een workshop naar je klas kan halen, komen cultuurhuizen met originele oplossingen.
Online voorstellingen streamen, challenges rond kunst en virtueel door musea …
Artikel -
Laat je leerlingen proeven van cultuur tijdens corona
Laat kinderen en jongeren collecties en het rijk aanbod aan podiumkunsten vanachter hun scherm bewonderen. Culturele instellingen halen alles uit de kast om hun aanbod binnenskamers te brengen.
Artikel -
Uitdagend gedifferentieerd vakonderwijs: Toolkit en praktijkvoorbeelden
Het boek bevat een algemene toolkit voor leraren om hun lessen zo te ontwerpen dat elke leerling uitgedaagd wordt.
De toolkit bestaat uit vier bouwstenen en twee regels, waardoor je snel mee bent met de denkwijze die achter de gepresenteerde aanpak …
Artikel (6)