Sleutelcompetentie: burgerschap
De burgerschapscompetentie bestaat uit zeven bouwstenen.
Identiteit
In de eerste bouwsteen staat het concept identiteit centraal. De kenmerkende dynamiek en gelaagdheid van (eigen) identiteiten komen aan bod. Daarnaast gaat de aandacht naar de impact van identiteit op relaties. De leerlingen onderscheiden zowel persoonlijke identiteit als groepsidentiteit en onderzoeken hoe verschillende lagen van identiteiten elkaar beïnvloeden aan de hand van concepten zoals verbondenheid, solidariteit, discriminatie en wij-zij-denken.
Diversiteit in de klas
De tweede bouwsteen betreft het omgaan met diversiteit in het samenleven en samenwerken. Hierbij horen basisvaardigheden zoals constructief denken en handelen op basis van wederkerigheid en gepast reageren op uitsluitingsgedrag. De leerlingen leren daarbij kritisch reflecteren over de voordelen en de uitdagingen verbonden aan diversiteit. Ook de mechanismen achter onverdraagzaamheid, discriminatie en racisme komen hier aan bod, zowel op basis van historische als actuele voorbeelden.
Leerlingen gaan in dialoog
De volgende bouwsteen omvat het geïnformeerd, beargumenteerd en constructief in dialoog gaan met elkaar. Leerlingen komen op voor hun eigen opvattingen en belangen. Ze leren hoe ze hun eigen mening kunnen onderbouwen en goed kunnen argumenteren. Ze leren het onderscheid maken tussen feiten en mening, realiteit en fictie. Ze leren ook hoe ze drogredeneringen kunnen doorprikken.
Deel zijn van onze samenleving
De vierde bouwsteen betreft het actief participeren aan de samenleving, rekening houdend met de rechten en plichten van iedereen binnen de rechtsstaat. De leerlingen ontwikkelen hierbij het vermogen om zich voor de publieke zaak in te zetten, om solidariteit aan de dag te leggen en belangstelling te tonen voor het oplossen van problemen die een plaatselijke of grotere gemeenschap raken. Daarbij krijgen de leerlingen kennis mee over de rol en verantwoordelijkheden van individuen en groepen zoals vrijwilligers, verenigingen en middenveldorganisaties. Ook leren ze over inspraak, participatie en besluitvorming.
Aandacht voor duurzaamheid
Leerlingen moeten ten vijfde ook inzicht hebben in de wederzijdse invloed tussen maatschappelijke domeinen en ontwikkelingen en de impact ervan op de (globale) samenleving. Belangrijk hierbij is dat leerlingen inzicht krijgen in de complexiteit en verwevenheid van duurzaamheidskwesties. Daarbij gaan leerlingen kritisch reflecteren over duurzame ontwikkeling en de methodiek van systeemdenken toepassen op duurzaamheidskwesties. De beoogde attitude is het handelen met het oog op duurzame ontwikkeling.
Leren over ons politiek systeem
Daarnaast komt democratische besluitvorming op lokaal, nationaal en internationaal niveau onder de aandacht. Het gaat hier over de organisatie en werking van het politieke systeem. Thema’s die hier aan bod komen zijn overheden en macht, breuklijnen en ideologieën, politieke partijen en verkiezingen. Ook besteden de leerlingen aandacht aan de randvoorwaarden om te kunnen spreken van democratische besluitvorming, zoals transparantie en persvrijheid.
Belang van democratie
Met de laatste bouwsteen krijgen leerlingen inzicht in de democratische principes en de democratische cultuur. De focus ligt hierbij op mensen- en kinderrechten, sociale rechtvaardigheid, de welvaartsstaat, de rechtsstaat en de werking van het rechtssysteem.
Meer informatie en lesmateriaal over sleutelcompetenties
16 sleutelcompetenties vormen de basis voor de nieuwe eindtermen. De eindtermen worden geformuleerd in functie van deze sleutelcompetenties en niet langer in functie van vakken of leergebieden. Klik door voor heldere informatie bij de competenties.
-
Interculturele schoolcultuur: Toolbox met diversiteitsacties en methodieken
In de toolbox Interculturele schoolcultuur vind je verschillende acties, leerinhouden, uitgewerkte lessen, methodieken en ander lesmateriaal om de interculturaliteit in je klas en in je school te stimuleren.
De toolbox werd ontwikkeld door …
Downloadbaar lesmateriaalNieuw -
Creatief en actief omgaan met welbevinden en sociale vaardigheden: Workshops
In deze workshops staat de mentale gezondheid van kinderen én leerkrachten centraal.
Iedereen de handen uit de mouwen. Zo gaan we zelf aan de slag met handige tips rond psycho-educatie en doe-opdrachten a.d.h.v. verhalen, knutselen, …
tot, tot, , , , , tot, tot
Nascholing of activiteit -
Beter met conflicten. Herstelgericht werken op school.
Overal waar mensen samenleven, doen zich kleine en grotere conflicten voor. School is daar geen uitzondering op. Dit hoeft op zich geen probleem te zijn. Alleen schort er iets aan de manier waarop we conflicten aanpakken. We reageren krampachtig, …
Fysiek materiaal -
Inter, iedereen overal: Lespakket over toegankelijkheid
Met dit lessenpakket wil Inter, het Vlaams expertisecentrum toegankelijkheid, leerkrachten ondersteunen en inspireren in het behandelen van het thema handicap en toegankelijkheid.
Het bijgevoegde lesmateriaal rond toegankelijkheid bestaat uit de …
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
Talentprojecten
Uitdaging nodig op school? Met onze verrijkingsprojecten krijg je digitaal lesmateriaal om jezelf meer uit te dagen. Bureau Talent ontwikkelde digitale Talentprojecten voor leerlingen die andere leerstof kunnen gebruiken. De projecten voldoen aan …
WebsiteGOK- of zorgcoördinator, ondersteuner, Ander -
Nieuws in duidelijke taal: Lesmateriaal
Het schoolpakket is een abonnement op maat van scholen. Met dit pakket kan je als school vlot aan de slag met de Wablieft kranten. Zo geniet je van:
- kant-en-klaar lesmateriaal bij enkele artikels;
- onbeperkte toegang tot alle online artikels …
Aankondiging (4) -
Respect Leskanaal: Lessenreeks LessonUp
Bekijk hier de online lessen van Respect Leskanaal in LessonUp. Het lesmateriaal biedt concrete tools om in de klas met thema's als pesten, identiteit, tolerantie en diversiteit aan de slag te gaan.
Bij lessen kan je kiezen voor jouw …
Interactieve oefening (5)Leerkracht, Ander -
Omgaan met diversiteit in de opvang en op school: Opdracht en klasgesprek
Bewustzijn van het persoonlijke referentiekader vormt de basis voor een diversiteitssensitieve grondhouding. Ontdek op welke manier een tekenopdracht een eye opener kan zijn.
Deze opdracht (met eventuele varianten) en het bijhorende …
Downloadbaar lesmateriaal (48)Leerkracht -
Een les over braille? Vraag een gratis brailleboek aan
Werk je binnenkort rond braille in de klas? Vraag een gratis brailleboek aan bij Luisterpunt, de openbare bibliotheek voor personen met een leesbeperking (blind, slechtziend, dyslexie, afasie, fysieke beperking, ...).
Wist je dat een brailleboek een …
Fysiek materiaal (4) -
Documentaire Radio Felix en inleefpakket: Lespakket over autisme
Het lespakket bestaat uit een documentaire (autisme aan de buitenkant) en een inleefpakket (autisme aan de binnenkant).
Met de documentaire wordt er ingezet op het sensibiliseren en informeren van kinderen rondom autisme. Ze kunnen doorheen de …
Downloadbaar lesmateriaal (3) -
Is dat RAAR?: Bordspel rond mentaal welzijn, beperkingen en diversiteit
Mentale kwetsbaarheid en beperkingen zijn thema's die niet makkelijk bespreekbaar gemaakt worden, en waar stigmatiserend op gereageerd kan worden. Het eigenwijze bordspel Is dat RAAR? helpt deze barrières doorbreken. …
Fysiek materiaal (3) -
GIDS: Gentse Inspiratiebank voor Diversiteit op School
De GIDS loodst je door het ruime diversiteitsaanbod voor schoolteams, leerkrachten en leerlingen. Mensen verschillen van elkaar qua interesses, drijfveren, behoeften, thuistalen en -culturen.
In de GIDS vind je workshops, vormingen, tools, …
Website (3)