Ex Cathedra: Het leren zoals het was

Is er een verschil tussen het studentenleven nu en dat van pakweg 300 jaar geleden? Wat leerden de studenten zoal aan de universiteit? Hoe verliepen de examens? Waarom verbleven de jongste studenten in een pedagogie? Was er veel wedijver tussen de studenten? Verveelden de studenten zich in de les, dat ze zoveel gekke figuurtjes en leuke droedels tekenden in hun schriften?

Deze vragen en nog veel meer komen aan bod in de onlinetentoonstelling Ex cathedra, over de studentencursussen van de Leuvense universiteit. Eén van de kerncollecties van KU Leuven Bibliotheken vormen ongetwijfeld de 175 collegedictaten (handgeschreven studentencursussen) uit de 16de tot de 18de eeuw. Het is één van de belangrijkste handschriftencollecties van de Universiteitsbibliotheek en een zeer belangrijke bron voor diverse aspecten van de geschiedenis van de Leuvense universiteit, van Leuven en Brabant en van de ontwikkeling van de wetenschappen in de Zuidelijke Nederlanden. Deze handschriften bevatten niet alleen een schat aan informatie over het toenmalige onderricht en het studentenleven aan de Leuvense universiteit, ze zijn ook ongelooflijk rijk aan didactische en moraliserende gravures, kleurentekeningen, sierinitialen, droedels en nog veel meer.

Ondanks deze rijkdom was deze collectie tot nog niet zo lang geleden vrij onbekend. Dankzij de steun van de provincie Vlaams-Brabant werd in het najaar van 2010 gestart met de diepgaande ontsluiting en bijna integrale digitalisering van deze collectie. Verschillende onderzoekseenheden en specialisten binnen de KU Leuven boden hierbij de nodige wetenschappelijke ondersteuning. Het hele project werd in 2012 bekroond met een tentoonstelling, een virtuele expositie en een rijkelijk geïllustreerde publicatie
(Ex Cathedra. Leuvense collegedictaten van de 16de tot de 18de eeuw, werd uitgegeven onder redactie van Geert Vanpaemel, Katharina Smeyers, An Smets en Diewer van der Meijden). De tentoonstelling kreeg nadien ook een vervolg met het Magister Dixit-platform (http://lectio.ghum.kuleuven.be/lectio/magister-dixit) waarop je integrale digitale reproducties van meer dan 500 collegedictaten kan terugvinden.